اعتراف به «مخمصة » برجام توسط ظریف
با برملا شدن حرفهای محمد جواد ظریف در کمیسیون امنیت مجلس ارتجاع، قال جدیدی در رژیم به‌پا شده است. رسانه‌های رژیم به‌نقل از جوادکریمی قدوسی از نمایندگان دلواپسان در مجلس ارتجاع، گزارش دادند که ظریف گفته است: «اعتراف می‌کنم اعتمادم به جان کری اشتباه بود» و «اشتباه بزرگی کردم». متقابلاً وزارت‌خارجه دولت روحانی و همچنین برخی اعضای طرفدار دولت در مجلس، این گزارشها را تکذیب کردند و انتشار محتوای محرمانه آنچه را که در کمیسیون امنیت مجلس مطرح شده، «غیر اخلاقی» و «خلاف شرع و اخلاق» و جرم توصیف نمودند.[1] اما این تکذیبها به نوعی تأیید آن محسوب می‌شود؛ به‌خصوص که کریمی قدوسی گفته است نوار ویدیویی سخنان ظریف در دست است و در صورت لزوم منتشر خواهد شد.
به هر حال اظهارات ظریف به‌عنوان آشپز در صحنه آش برجام، اعتراف مهمی به شکست آن محسوب می‌شود و می‌تواند آثاری تعیین‌کننده و استراتژیک داشته باشد. دلواپسان باند خامنه‌ای تلاش می‌کنند از آن به‌عنوان فرصتی برای اعلام شکست قطعی و پایان کار روحانی نتیجه‌گیری کنند؛ اما روحانی و سایر دست‌اندرکاران برجام که در هر موقعیتی تأکید و تکرار کرده‌اند برجام از اول تا آخر زیر نظر و با کارگردانی «مقام معظم رهبری» صورت گرفته کار رقیب را در بهره‌برداری تمام‌عیار از این فرصت دشوار کرده‌اند. کریمی قدوسی در دفاع از اقدام خود در انتشار اظهارات محرمانه ظریف گفته است: «من به این دلیل این اظهارات را بازگو می‌کنم که اخیراً مسئولیت جزئیات مذاکرات را هم به گردن رهبر معظم انقلاب انداخته‌اند.»
به این ترتیب دعوای کنونی، نمود دیگری از جنگ قدرت بین خامنه‌ای با روحانی و رفسنجانی است که نزدیکی نمایش انتخابات به آن ضریب زده است. این دعوا با تمدید تحریمها توسط کنگره که اوباما هم بر آن صحه گذاشت و تبدیل به قانون شد، بالا گرفت؛ به‌خصوص که گفته می‌شود کنگره 30، 40 طرح دیگر برای تحریم رژیم را در نوبت تصویب دارد و این رژیم را به‌شدت دچار سرآسیمگی و تلاطم کرده است.
سردمداران رژیم با ژست و رجزخوانی مبنی بر این‌که در صورت نقض برجام از سوی آمریکا، رژیم هم به سرعت واکنش نشان خواهد داد، می‌کوشند خود را مسلط بر اوضاع نشان دهند؛ ابتدا خود خامنه‌ای در واکنش به تمدید تحریمها گفت:
روحانی نیز گفت که «اگر مصوبه کنگره به اجرا گذاشته شود، نقض فاحش برجام بوده و پاسخ قاطعانه ما را به‌دنبال خواهد داشت»[3]. و در همین رابطه به ظریف و صالحی نامه نوشت و دستور داد که در این رابطه و «در چارچوب تعهدات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران» مطالعه و تحقیقاتی را شروع کنند و نتیجه را تا 3ماه دیگر به وی گزارش دهند.
سپس علی اکبر صالحی رئیس و پس از او کمالوندی سخنگوی آژانس اتمی به صحنه آمدند و رجزخوانی کردند که در صورت نقض برجام از سوی آمریکا، رژیم هم در زمینه هسته‌یی به شرایط پیش از برجام و حتی موقعیتی خیلی فراتر از آن باز خواهد گشت و سانتریفوژهای نسل هشتم را راه‌اندازی خواهد کرد. اما در عرصه بین‌المللی، حتی آمریکا که مخاطب اصلی بود، این رجزخوانیها را جدی نگرفت و سخنگوی کاخ سفید به‌دنبال دستورات روحانی به رئیس آژانس و وزیر خارجه‌اش تصریح کرد که دستورات روحانی نقض برجام محسوب نمی‌شود. اگر چه بعداً برای محکم‌کاری هشدار داد که «اگر رژیم ایران به تعهداتش در چارچوب توافق هسته‌یی پایبند نباشد، آمریکا آماده اعمال مجدد تحریمها خواهد بود.»[4]
از همین روست که باند رفسنجانی روحانی، اگر از برجام شکوه و شکایت می‌کنند یا شاخ و شانه می‌کشند، از یاد نمی‌برند که فی‌المجلس و همان‌جا از برجام ستایش و تمجید هم بکنند؛ از رفسنجانی که هم‌چنان تأکید می‌کند که «برجام راه نجات کشور را باز کرد»[5] تا صالحی که پس از ملاقات با آمانو (در سفر اخیرش به تهران) ضمن تأکید بر این‌که «ایران ناقض برجام نخواهد بود» در پاسخ خبرنگاران که آیا اقدام ما طرف مقابل را از اقدام نقض برجام خود منصرف می‌کند یا خیر؟ گفت: «شما به همین میزان بسنده کنید!». تا کمالوندی سخنگوی آژانس که پس از رجزخوانیهای بسیار، همان‌جا از «برکات برجام» سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که «برجام تقویت شود....»[6]
این ملاحظات کاملاً قابل فهم است زیرا روحانی نه می‌تواند مثل قبل ادعا کند که برجام فتح‌الفتوح و حلال المسائل است و نه همان‌گونه که یکی از روزنامه‌های این باند اعتراف کرده، می‌تواند «به‌صورت یک‌جانبه برجام را لغو کند، (زیرا در این صورت) با هجمه کشورهای جهان روبه‌رو خواهد شد و فضا در عرصه بین‌المللی برای ایران بسته خواهد شد»[7] همان مقاله تصریح کرده بود که «روحانی در مخمصه‌ای گیر افتاده که خود درست کرده است».
یکی از مهره‌های باند روحانی نیز مکانیسم این مخمصه و بن‌بست را چنین تشریح کرده بود: «این‌گونه نیست که هر کسی بخواهد برود و ادعا کند نقض برجام شده است، در ماده 37 برجام پیش‌بینی کرده اگر چنان‌چه کسی ادعا کرد و آن ادعا ثابت نشد و شورای امنیت نیز نتوانست آن مسأله را حل و فصل کند به‌صورت اتوماتیک 6قطعنامه شورای امنیت برمی گردد.»[8]
در این میان باند خامنه‌ای تلاش می‌کنند از این مخمصه، برای ضربه زدن به روحانی در آستانه انتخابات استفاده کنند. در همین رابطه آخوند صدیقی گماشته خامنه‌ای در نمایش جمعه (3دی) تهران هم با اشاره به نامه روحانی به صالحی به‌عنوان «یک چیزهای دم‌دستی»، این ژست را مورد تمسخر قرار داده و گفت: «این چیزی نبود که برای آمریکا مشکلی درست کند خود آنها هم گفتند که این خلاف برجام هم نیست و برای ما هم مشکلی نیست؛ (بلکه) یک قدم‌هایی (برداشته شود) که نشان بدهد ما انقلاب کرده‌ایم، ما قدرتمندیم…».
پاسدار سعید قاسمی از سرکردگان لباس شخصیهای خامنه‌ای نیز در یک سخنرانی عمومی ضمن تأکید بر این‌که ظریف باید جلو دوربین و نه در مجلس، «غلط‌نامه» بخواند، خواستار محاکمه مسئولان برجام به جرم: «بازی دادن مردم ایران با بازی کثیف برد برد» شد و افزود: باید به آنها «پتک و قلم داد تا بتنهای اراک را در بیاورند.[9]
اما تا آنجا که به خود خامنه‌ای برمی‌گردد، از آنجا که می‌داند در هر حال نمی‌تواند خود را از مسئولیت برجام بری کند و از آثار و پیامدهای «شکست برجام» و «مخمصة برجام» در امان بماند؛ نه می‌تواند پشت دلواپسان برود و صراحتاً از شکست برجام حرف بزند و نه می‌تواند تماماً از آن دفاع کند؛ از این‌رو، تنها چاره را در سکوت یافته است؛ چرا که در بن‌بست و تناقض لاینحلی گرفتار شده که در آن، نه راه پس دارد و نه راه پیش و هر روز هم بیش از روز پیش در این باتلاق فرو می‌رود.
[1] جعفرزاده‌ایمن آبادی عضو مجلس ارتجاع در گفتگو با سایت «انتخاب» 2دی 95: «اقدام کریمی قدوسی هم جرم است، هم خلاف شرع و اخلاق؛ هیأت نظارت بر نمایندگان باید جرم نماینده مشهد را پیگیری کند».
