۱۳۹۹ مهر ۱۹, شنبه

🌻🌻🌻شجریان که بود؟ چرا اسطوره شد؟- به مناسبت درگذشت خسرو آواز ایران🌻🌻🌻

 


🌻🌻🌻شجریان که بود؟ چرا اسطوره شد؟- به مناسبت درگذشت خسرو آواز ایران🌻🌻🌻 

راستی شجریان که بود؟ شجریان،صدای نامدار موسیقی اصیل ایران در روز ۱۷مهر ۹۹ بعد از یک دوره دردناک بیماری در گذشت.نام شجریان با موسیقی معاصر ایران چنان گره خورد که می‌توان او را تاثیرگذارترین چهره موسیقی سنتی ایران در یک قرن گذشته بدانیم.

شجریان هنرمندی بود که طیف‌های مختلفی از جامعه ایران را با خود داشت. کارگر و کشاورز تا تحصیل کرده  ودانشجو و روشنفکر.زبانش زبان مردم بود.

کودکی و نوجوانی

محمدرضا شجریان در اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد به دنیا آمد. پدرش، مهدی شجریان، صدای خوشی داشت و در جوانی آواز می‌خواند. او ۶ساله بود که در جلسات قرائت قرآن همراه پدر حضور می‌یافت.

در ۲۰سالگی به استخدام اداره آموزش و پرورش خراسان در آمد. معلمی پیشه کرد. در همان سال‌های نخست تدریس بود که با سنتور آشنا شد.

در اواسط دهه ۱۳۴۰ به تهران رفت. در آزمون انتخاب خواننده برای رادیو شرکت کرد به او گفتند که با استعداد است اما «به درد کار در رادیو نمی‌خورد!»

راهیابی به موسیقی

آشنایی شجریان  با عبادی که او را همچون پدرش می‌دانست، زمینه را برای او فراهم کرد که بتواند با کسانی آشنا شود که در واقع او را به قدما مرتبط می‌کردند و هم می‌توانست در رادیو برنامه اجرا کند.

در همان سال‌ها بود که شجریان همکاری‌اش را با مرکز حفظ و اشاعه موسیقی آغاز کرد. در همینجا هسته گروه‎‌های شیدا و عارف شکل گرفت. شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی با شجریان همکاری کرد. عارف به سرپرستی و آهنگسازی حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان با پریسا کار کردند.

با این حال دلبستگی شجریان بیشتر به آواز بود تا تصنیف. بارها گفته بود اگر به خاطر شنوندگانش نبود شاید اصلا تصنیف نمی‌خواند. سال ۱۳۵۴ همکاری‌اش را با رادیو و بعد با مرکز حفظ و اشاعه موسیقی قطع کرد. جشن هنر طوس در سال ۵۵ آخرین همکاری رسمی او با پایور در پیش از انقلاب بود.

شجریان در سالهای بعد روی کار آمد استبداد خمینی

همکاری‌اش با لطفی که به طور مداوم تا انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ طول کشید، نخستین دوره خوانندگی او بود که راه خود را یافت. شیوه‌ای که بعدها مهر شجریان را برخود داشت، آنجا شکل گرفت، بر آن متمرکز شد، به پختگی رسید و به نوعی تا پایان عمر آن را ادامه داد.

محمدرضا شجریان در سال‌های بعد راهش را در هنر موسیقی پیدا کرد. اما هنر اصلی شجریان در این بود که هنرش را به قدرت نفروخت. او در باره قطع همکاری‌اش با تلویزیون آخوندها بعد از روی کار آمدن خمینی میگوید:« تابستان۵۸ بود که از خمینی فتوا گرفتند که  موسیقی حرام است. من گفتم خدا حافظ شما! جای ما اینجا نیست».دیکتاتوری مذهبی در سالهای بعد که یک جنگ ضد مردمی را به راه انداخت، بازهم همه تلاشش این بود که هنرمندان را در خدمت این جنگ قرار دهد، و بسیاری را به خدمت گرفت اما شجریان بازهم فاصله‌اش را از حکومت بیشتر کرد.

یاری اندر کس نمی بینم یاران را چه شد؟

در خفقان و سرکوب دهه سیاه ۶۰ که جنگ و اعدام و شکنجه جامعه ایران را زمین گیر کرده بود، محمدرضا شجریان با الهام از همین شرایط، ترانه« یاری اندر کس نمی بینم یاران را چه شد» را در سال ۶۴ منتشر کرد. این اثر ماندگار انعکاس فریاد مردم ایران  در شرایط تیره آن روزها بود: «شهر یاران بود و خاک مهربانان این دیار    مهربانی کی سرآمد شهریاران را چه شد؟»

چون اجرای موسیقی و کنسرت درآن دوران در ایران تحت حاکمیت خمینی ممنوع بود، استاد همه اثرات ماندگارش را درخارج اجرا می کرد. اما دیوار خمینی ساخته نمی‌توانست مانع از ورود صدای استاد به داخل خاک میهن شود. آثار او به طور غیر رسمی در ایران توزیع می شد و شنوندگانش را می یافت.

اعتراض به رادیو تلویزیون حکومت

بعد از مرگ خمینی در سال ۶۸، رادیو تلویزیون حکومتی ایران تلاش می‌کردندکه قطعاتی از شجریان را پخش کنند. این کار که باتصویر گذاری مهوع از خمینی و جنگ روی صدای استاد بود، با اعتراض استاد شجریان مواجه شد. خودش دراین مورد گفت که من ۳۲ سال است که با اینها کار نمی کنم. بعد نسبت به دزدیدن  آثارش  اعتراض کرد و پس از  اعتراضات و پیگیری‌های بسیار موفق شد که جلوی سو‌ءاستفاده حکومت از آثارش را بگیرد.

استبداد و موسیقی

او در مورد استبداد حاکم  بر میهن می‌گوید:«استبداد ممکن است بتواند مملکت را کنترل کند اما نمی تواند آن را اداره کند و اگر این  وضعیت ادامه پیدا کند، کنترل هم نمی تواند بکند.»

شجریان در مصاحبه دیگری می گوید:« استبداد در ذات خودش منفور است . موسیقی من زبان حال مردم من است . پس من هم در مقابل  استبدادم چون با مردمم هستم.»

او در مصاحبه دیگری با یاد آوری وضعیت فقر و فلاکت مردم ایران با بغض می گوید: «وقتی می‌بینم که مردم من پشتیبانی ندارند، وقتی می بینم زنان میهن‌ام بدون هیچ پشتیبانی کنار خیابان می ایستند و سیگار می فروشند تحمل این وضعیت را ندارم.»

این مردم هستند که موسیقی را انتخاب می کنند

او در مورد مخالفت آخوندها باموسیقی می گوید : «به این دلیل آخوندها با موسیقی مخالفت می‌کنند که چون موسیقی مردم را به خود جلب می‌کند، آنها با آن مخالفت کردند تا مردم را به سمت خودشان بکشند. کجای دنیا شعر و موسیقی مجوز می خواهد ؟ مشتی بی سواد می نشینندکه در مورد موسیقی تصمیم بگیرند. شما غلط می‌کنید! مردم هستند که موسیقی را انتخاب می‌کنند.

استاد شجریان درحالی با مردمش وداع کرد که هنوز نبرد بین استبداد و آزادی در ایران ادامه دارد.  اما همان طور که خودش می‌گوید: «تاریخ نشان می دهد که وقتی ملتی خشم‌اش برانگیخته می‌شه،هیچ نیروی نتوانسته جلویش مقاومت کنه. ۵ سال و ده سال و ۲۰ سال در نظر تاریخ یک لحظه است…. در پایان آن چیزی بدست می آید  که مردم می خواهند». پس در فردای آزادی قطعا اسطوره شجریان قابل فهم تر خواهد شد.

🌳💧 #شورش زندانیان #تيك_تاك_سرنگوني  #  شهرهای شورشی❤️🌳🍒

🌳💧#مجاهدین_خلق ایران #ایران  #  کانونهای شورشی🌳🌹🌹🌹  

🌳💧#coronavirus #COVID2019 #IranRegimeChange🌳💧

🌳💧#انحلال_سپاه_پاسداران #ما بر اندازیم #شهادت_ميدهم #اعدام نکنید🌳💧

🍒🌳🌹 ما را در توئیتر با حساب توئیتری 7 @Bahar iran دنبال کنید❤️🌳💧