ایران در حالی که برای روی کار آمدن دوباره ترامپ آماده میشود، ضعیفتر از دهههای گذشته است
• قدرت و نفوذ نظامی ایران در ماه های اخیر به شدت تضعیف شده است.
• درگیری با اسراییل و سقوط بشار اسد در سوریه آن را گیج کرده است.
• با این حال ایران توانایی صدمه زدن به آمریکا و متحدانش را حفظ کرده است.
در ماه مه گذشته، رئیس جمهور وقت ایران اولین سفر یک رهبر ایران به سوریه از سال 2010، در یک گشت و گذار بزگداشت پیروزیها، را داشت.
ابراهیم رئیسی از متحد کلیدی بشار اسد به دلیل «پیروزی»، شکست دادن نیروهای شورشی با کمک ایران و روسیه و به خاطر مقابله با تحریم ها برای حفظ قدرت، تمجید کرد.
کمتر از یک سال بعد، این تصویر برای نفوذ خارجی ایران، نه تنها در سوریه، بلکه در سراسر منطقه، بسیار تلخ تر به نظر می رسد.
اسد پس از لشکرکشی برق آسا توسط شورشیان در ماه دسامبر سرنگون شد و مقامات غربی روز سه شنبه به وال استریت ژورنال گفتند که ایران بیشتر نیروهای خود را از کشوری که زمانی مرکز استراتژی آن برای نمایش قدرت در سراسر خاورمیانه بود، خارج کرده است.
در همین حال، قدرتمندترین نیروهای نیابتی منطقهای سوریه، شبهنظامیان حماس در غزه و حزبالله در لبنان نیز در درگیریهای خود با اسرائیل در پی حملات تروریستی 7 اکتبر 2023 نابود شدهاند.
اسرائیل همچنین در حملات اکتبر گذشته به پدافند هوایی ایران آسیب جدی وارد کرد.
در نتیجه، به نظر میرسد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب، با ایران، دشمن دیرینه ایالات متحده، که ضعیفتر از دهههای گذشته است، روبرو شود.
ایران ضعیف تر
جان آلترمن، معاون ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن دی سی، به BI گفت: «ایران در سال گذشته چندین شکست داشته است.»
او افزود: «شبکه نیابتیهای منطقهای آن در حال نابودی است و مهمترین آن - حزبالله - بیشترین ضربه را خورده است. میلیاردها دلاری که ایران در چند دهه در سوریه سرمایهگذاری کرده بود، دود شد.»
آلترمن گفت: در واقع، «به سختی می توان به یک روند واحد اشاره کرد که ماه ها در جهت منفعت آنها حرکت کرده باشد».
برای چندین دهه، ایران اهداف اصلی خود را برای آسیب رساندن به نفوذ ایالات متحده، به چالش کشیدن قدرت عربستان سعودی و محاصره اسرائیل با ایجاد شبکه ای از شبه نظامیان و متحدان در سراسر منطقه دنبال کرده است.
این گروهها که شامل شبهنظامیان حوثی در یمن و شبهنظامیان شیعه در عراق نیز میشوند، توسط ایران "محور مقاومت" نامیده شدند.
اما در سرتاسر منطقه، آنها در پی حملات اسرائیل و متحدانش در حال پس رفتن هستند. اخیرا اسرائیل و آمریکا به اهداف حوثی ها در یمن حمله کرده اند.
متیو باروز، مشاور دفتر اجرایی در مرکز استیمسون در واشنگتن دی سی، به BI گفت: «به جای محاصره اسرائیل، تهران احتمالاً احساس می کند که توسط کشورهایی که با آن دشمن هستند احاطه شده است.»
وی افزود: «استراتژی مهار ایران در برابر اسرائیل در حال فروپاشی است.»
مشکلات داخلی
در داخل کشور، اوضاع خیلی بهتر نیست.
اقتصاد ایران با مجازات تحریم های بین المللی فلج شده است، به ویژه تحریم هایی که ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری اش به عنوان بخشی از کمپین «فشار حداکثری» او اعمال کرد.
تحریمها با تصمیم ایران برای قطع عرضه انرژی در بخشهای وسیعی از کشور در ماه دسامبر مرتبط بود.
ارزش پول ایران، ریال نیز کاهش یافته است و تورم 30 درصد است.
در همین حال، در جبهه دیپلماتیک، ایران با انبوهی از مسائل مواجه است.
استفان وولف، استاد امنیت بینالمللی در دانشگاه بیرمنگام در بریتانیا، گفت که قدرتمندترین متحدان بینالمللی آن، روسیه و چین، نمیتوانند یا نمیخواهند کمک کنند.
او گفت: «روسیه در حال حاضر جایگاه بسیار پایینتری در منطقه دارد.»
روسیه یکی از حامیان اصلی اسد در نظر گرفته می شد، اما به دلیل جنگ در اوکراین، به نظر می رسید که قادر به کمکی به جز فرار او و خانواده اش از کشور نبود.
چین، اگرچه نقش قاطع تری در خاورمیانه ایفا می کند، اما به نظر نمی رسد که مستقیماً در کشمکش های ایران درگیر شود.
بورچو اوزچلیک، پژوهشگر ارشد امنیت خاورمیانه در اندیشکده RUSI لندن، به BI گفت: «در یک دوره نسبتاً کوتاه، باختهای ایران قابل توجه بوده است.»
«و اکنون باید با دولت جدید ترامپ رویارویی کند.»
بازگشت ترامپ
ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود موجی از تحریم ها را علیه ایران اعمال کرد.
او همچنین دستور ترور فرمانده نظامی ایران، سرلشکر قاسم سلیمانی را در عراق در سال 2020 صادر کرد و بر اساس توافقات ابراهیم، به دنبال عادی سازی روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی خلیج فارس بود.
ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری خود می تواند با تضعیف نفوذ ایران در عراق، جایی که شبکه ای از شبه نظامیان را کنترل می کند، استراتژی فشار حداکثری خود را تشدید کند.
اوزچلیک گفت: «با تنزل موقعیت حماس و حزبالله و تحت فشار بودن جنبش حوثیها در یمن، منطقی است که در نوبت بعدی صف، عراق باشد.»
وی افزود: «این می تواند نهادها و حاکمیت عراق را در مواجهه با گسترش تصاعدی نفوذ ایران تقویت کند.»
اما در حالی که ایران ممکن است زمین بخورد، از دور خارج شدن آن نزدیک نیست.
متحدان آن، از جمله حوثی ها و حزب الله، اگرچه ضعیف شده اند، اما احتمالا بازسازی خواهند شد. ایران همچنین ممکن است به دنبال دامن زدن به درگیری برای بی ثبات کردن دولت جدید در سوریه باشد و همچنان از دستگاه نظامی و اطلاعاتی پیشرفته ای برخوردار است.
و به گفته تحلیلگران، ظرفیت توسعه خطرناک ترین سلاح ها - بمب هسته ای - را حفظ می کند.
پس از کنار گذاشتن توافق هسته ای دولت اوباما توسط ترامپ، ایران بی سر و صدا دوباره شروع به تجهیز برنامه هسته ای خود کرد و برخی کارشناسان معتقدند که می تواند ظرف چند ماه مواد کافی برای یک سلاح تولید کند.
آلترمن گفت: «برخی تحلیلگران فکر میکنند که ضعف ایران، ایران را به سرعت بخشیدن به تلاشها برای تولید سلاح هستهای برای جبران، یا حداقل تهدید به انجام این کار برای ارتقا اهرم فشار ایران در مذاکرات سوق میدهد».
باروز گفت: «تنها سلاح واقعی در کوتاه مدت، سلاح هسته ای است.
یک چالش بزرگ برای ترامپ این است که بفهمد چگونه می تواند مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی شود.
به قلم تام پورتر: بیزینس اینسایدر BI
🌴براندازیم #تيك_تاك_سرنگوني #قیام_تنها_جوابه
🍏# مجاهدین_خلق ایران #ایران # کانونهای شورشی
🌳# MaryamRajavi # IranRegimeChange
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7