کجراهه ها به خانه شیطان ختم میشوند!
در دل شب، مردی خسته وارد قلعهای تاریک شد. فکر میکرد پناهگاهی پیدا کرده، اما هر بار که چراغی روشن میکرد، خفاشها و ارواح از دیوارها بیرون میجهیدند سر به سرش می گذاشتند… این همان «خانه شیطان» ژرژ ملییس بود؛ فیلمی صامت که صد و اندی سال پیش نشان داد چطور یک مکان به ظاهر امن میتواند تلهای برای سرگردان شدن انسان شود. امروز، نظام ولایت مطلقه فقیه دقیقاً همان قلعه است. مردم وارد میشوند با امید آب و نان، اما هر بار با گوشت و پوست خود تجربه می کنند که جز فریب چیزی به دست نیاوردند.
دکتر روحاله اسلامی، عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه درست میگوید: همه کجراههها به سیاست ختم میشود. اما در رژیم حاکم بر ایران، سیاست یعنی تمرکز قدرت در یک نقطه. وقتی چرخش قدرت متوقف شود، فساد ساختاری مثل قارچی در تاریکی رشد میکند. نشست «مبارزه با فساد اقتصادی» در دانشگاه تهران نشان داد که دیگر نمیتوان با شعار و دادگاه جلو رفت. احمد بیدی عضو هیاتمدیره بانک مسکن میگوید بسیاری از آنچه «فساد» نامیده میشود، در واقع ناکارآمدی تصمیمگیری است. مدیر سالم هم وقتی داده درست نداشته باشد، تصمیم غلط میگیرد و همان تصمیم غلط بعداً به رانت تبدیل میشود.
فساد ساختاری نه یک اتفاق، بلکه یک سیستم است
داود مسعودی استاد دانشگاه از «جنگل سامانهها» حرف زد. دهها پلتفرم جدا از هم که قرار بود شفافیت بیاورند، خودشان به منبع فساد دیجیتال تبدیل شدهاند. «شاپرک» انحصار ساخت، رمزارزها بدون قانون رها شدند، هوش مصنوعی اگر همینجوری بیاید، فساد را صد برابر سریعتر پخش میکند. آرش طاهایی،کارشناس رسمی دادگستری هشدار داد که کنترل داخلی غلط، خودش زایشگاه فساد است. بخشنامه تراکنشهای بانکی که هر گردش مالی را درآمد حساب میکند، مردم را به دروغگویی وادار کرد. نهضت ملی مسکن، بانکها را بین جریمه و اضافهبرداشت گیر انداخت. اینها فساد شخصی نیست؛ فساد ساختاری است که از بالا طراحی شده.
حسین راغفر اقتصاددان میگوید دولت فقط جلسه برگزار میکند. برنج ۵۰ هزار تومان خریده میشود، ۴۰۰ هزار تومان فروخته میشود، چای دبش میآید و میرود، پروندهها بسته میماند. مردم هزینه تصمیمهای غلط را میپردازند، الیگارشها سود میبرند. ناترازی معیشت از ناترازی قدرت میآید. وقتی رژیم حاکم، خصوصیسازی را به معنای واگذاری به نورچشمیها انجام میدهد، مالیات مردم صرف چه میشود؟
چرخه سیاستگذاری شکسته است
مجتبی امیری رییس دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران پیشنهاد سامانه یکپارچه بلاکچین و هوش مصنوعی داد که پیش از وقوع فساد هشدار دهد. اما تا وقتی قدرت در یک نقطه متمرکز باشد، هر سامانهای یا دور زده میشود یا به ابزاری برای سرکوب تبدیل میشود. تجربه سه دهه دیجیتالسازی ایران نشان داد که بدون مدل حکمرانی، فناوری فقط پیچیدگی را بیشتر میکند. سیاست واقعی یعنی توزیع عقلانی قدرت، چرخش آرام آن، تفکیک قوا و فعالسازی شوراهای محلی. بدون اینها، هر اصلاح فنی مثل چراغ قوه در خانه شیطان است؛ لحظهای روشن میکند، بعد ارواح دوباره سرکارشان می گذارند!
در نظام ولایت مطلقه فقیه، فساد ساختاری مثل دیوارهای متحرک خانه شیطان است. هر بار مردم فکر میکنند راهی پیدا کردهاند، دیوار جابهجا میشود و دوباره در تاریکی میمانند. تا وقتی قدرت در یک نقطه منجمد باشد، هیچ سامانهای، هیچ بخشنامهای و هیچ دادگاهی نمیتواند این چرخه را بشکند. مردم ایران نه فقط با تورم و رانت، بلکه با سرگردانی مداوم روبهرو هستند؛ تهی کردن زندگی میلیون ها انسان از شور و امید، توسط سیستمی که خود را «حاکمیت» مینامد اما در عمل فقط قلعهای ترسناک و تراژیک است.
آرمین بهاری
منابع:
دنیای اقتصاد، ۲۲/۸/۱۴۰۴، مقاله «راه سیاست از کجا میگذرد؟» دکتر روحاله اسلامی
جهانصنعت، ۲۲/۸/۱۴۰۴، گزارش نشست مبارزه با فساد اقتصادی
فرارو، ۲۱/۸/۱۴۰۴، گفتوگو با دکتر حسین راغفر
تحلیل فیلم «خانه شیطان» ژرژ ملییس (۱۸۹۶)
🟢 # مرگ_بر_خامنهای
🍏# مجاهدین_خلق ایران # کانونهای شورشی
🌳 # مریم رجوی #ایران
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7
