نگاهی تحلیلی به تبعات و خسارتهای قیام آبان ۹۸ برای رژیم ولایتفقیه ۲۵ آبان, ۱۴۰۴
گزارش خبری ویژه
قیام آبان ۹۸ که در پی افزایش ناگهانی قیمت بنزین شکل گرفت، بهسرعت به یکی از گستردهترین و شدیدترین موجهای نارضایتی عمومی علیه ساختار حاکمیت طی دهههای اخیر بدل شد. این اعتراضات، که در بسیاری از شهرهای کشور همراه با خشم عمومی نسبت به فساد ساختاری، فقر گسترده و غارت اقتصادی صورت گرفت، نهتنها با سرکوبی خونین مواجه شد، بلکه خسارتها و لرزههای سنگینی بر پایههای اقتصادی، امنیتی و سیاسی حکومت ولایتفقیه وارد کرد. این گزارش، بر اساس آمار و اعترافهای رسمی رسانهها و مقامهای حکومتی، تبعات و خسارتهای وارده را بررسی میکند.
ضربه سنگین به شبکه بانکی و مؤسسات مالی وابسته به حاکمیت
بانکها و مؤسسات مالی وابسته به سپاه پاسداران و بیت خامنه ای، از جمله مراکزی بودند که بیشترین خشم عمومی را متوجه خود دیدند. این نهادها سالها با ایجاد مؤسسات اعتباری غیرمجاز، نرخهای سود فریبنده و جذب سپردههای مردم، بخش بزرگی از منابع مالی جامعه را به تاراج داده و خانوادههای بیشماری را در بحرانهای اقتصادی فرو برده بودند.
بر اساس اعتراف «حمید تهرانفر»، معاون نظارتی سابق بانک مرکزی، تا سال ۹۴ بیش از ۷ هزار مؤسسه مالی غیرمجاز بدون کوچکترین نظارتی در کشور فعالیت داشتند؛ مؤسساتی که حتی بانک مرکزی از ماهیت و مسیر سرمایههای مردم در آنها بیاطلاع بود. این شبکه آشفته مالی، بستر اصلی بسیاری از ورشکستگیهای خانوادگی و تجمعات اعتراضی سالهای گذشته بود.
طبق گزارشهای حکومتی، حجم معوقات بانکی تا سال ۹۸ به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسید؛ رقمی معادل سه برابر بودجه عمرانی سال. نماینده دیوان محاسبات نیز اذعان کرده بود که ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از این مطالبات تنها در اختیار چند بدهکار کلان و مرتبط با مراکز قدرت بوده است. این ساختار پر از فساد و رانت، یکی از دلایل اصلی واکنش خشمگینانه مردم به مراکز مالی و بانکها در جریان قیام بود.
آمار خسارتها به مراکز حکومتی از زبان رسانههای رسمی
روزنامه کیهان، نزدیک به دفتر خامنه ای، در ۲۹ آبان ۹۸ برآورد اولیهای از خسارات واردشده منتشر کرد که عمق ضربه اقتصادی را نشان میداد. طبق این گزارش:
- ۹۰۰ میلیارد تومان خسارت بهدلیل تعطیلی فروش اینترنتی
- ۶۰۰ میلیارد تومان خسارت به شبکه بانکی، از جمله:
- ۶۳ شعبه در اصفهان
- ۴۰ شعبه در خرمآباد
- بیش از ۳۰۰ شعبه در تهران
- تخریب تقریباً تمام بانکهای فردیس کرج
- ۳۰۰ میلیارد تومان خسارت به تأسیسات شهری و وسایل نقلیه در اصفهان
- ۱۵۰ میلیارد تومان آسیب به فروشگاههای زنجیرهای
- ۶۳ میلیارد تومان خسارت به جایگاههای سوخت و سوختن ۱۸۰ پمپبنزین
- ۶۰ میلیارد تومان خسارت به اورژانس کشور، از جمله سوختن ۳۲ آمبولانس
- ۸ میلیارد تومان خسارت به جهاد دانشگاهی شیراز
- ۲ میلیارد تومان خسارت به کتابخانه شهریار
این اعترافها نشان میدهد که مراکز نمادین حاکمیت و ساختارهای اقتصادی وابسته به آن بیشترین ضربه را دریافت کردند.
قطع اینترنت؛ ابزاری برای سرکوب و عامل خسارت اقتصادی
از روز ۲۵ آبان، حکومت برای جلوگیری از انتشار اخبار سرکوب و جلوگیری از هماهنگی معترضان، دسترسی به اینترنت را تقریباً بهطور کامل قطع کرد. این اقدام، که در ۹۵٪ کشور اعمال شد، بهگفته رسانههای رسمی به «تعطیلی گسترده کسبوکارها» انجامید.
روزنامه ایران نوشت که این محدودیت، بهویژه برای کسبوکارهای نوپا، «خسارتهای جبرانناپذیر» ایجاد کرده است. سایت انتخاب نیز گزارش داد که تنها در چهار روز نخست، قطع اینترنت ۱۸ هزار میلیارد تومان زیان به اقتصاد کشور تحمیل کرد. شرکت نتبلاکس نیز خسارت روزانه را ۶۱ میلیون دلار برآورد کرد.
این اقدام نهتنها اثر اقتصادی داشت، بلکه موج گستردهای از محکومیت جهانی را در پی داشت. گزارشگر ویژه سازمان ملل از دولتها خواست تا رژیم ایران را تحت فشار قرار دهند تا هرچه سریعتر دسترسی کامل به اینترنت را احیا کند.
وحشت سران حکومت از گستره قیام
پس از فروکش نسبی اعتراضات، مقامهای حکومتی یکی پس از دیگری ابعاد گسترده آن را افشا کردند.
- رئیس کمیسیون امنیت مجلس اعلام کرد که در یک روز ۸۰۰ نقطه درگیری در کشور شناسایی شده است.
- ۹۰۰ پمپبنزین در سراسر کشور آتش گرفته بود.
- تنها در تهران، در یک روز ۱۴۷ نقطه درگیری گزارش شد.
- جانشین فرمانده کل سپاه اعتراف کرد که اعتراضات در «۲۸ استان و بیش از ۱۰۰ شهر» همزمان رخ داده است.
- فرمانده عملیات بسیج با بیان اینکه معترضان «سازمانیافته» بودند گفت ابزارهایی داشتند که «تا به حال ندیده بودیم».
- نماینده ولیفقیه در کرج این رخداد را «جام زهر» برای خامنهای توصیف کرد.
روزنامه کیهان نیز با اشاره به حجم تخریبها نوشت که برخی مناطق «مانند میدان جنگ شهری» شده است.
این اعترافها نشان میدهد که رژیم با بزرگترین چالش امنیتی خود پس از سال ۸۸ مواجه شده بود.
شکاف سیاسی و بحران در رأس حاکمیت
قیام آبان به اختلافات داخلی حکومت دامن زد. حملات نمایندگان مجلس به دولت، برکناریها، و استیضاحهای متعدد نشاندهنده عمق بحران بود. از جمله:
- طرح استیضاحهای زنجیرهای اعضای کابینه
- استعفای وزیر کشاورزی
- اتهامزنیهای مستقیم میان دولت و مجلس درباره مسئولیت خونریزیها
این شکافها بیانگر ضربه سیاسی قیام به ساختار قدرت بود.
بازتاب جهانی و حمایتهای بینالمللی
قیام مردم ایران بازتاب گستردهای در جهان داشت و موجی از حمایتها و مواضع رسمی را برانگیخت:
- شش تن از برندگان جایزه نوبل سرکوب خشن مردم را محکوم کردند.
- نمایندگان پارلمان فرانسه و آمریکا حمایت رسمی خود را از معترضان اعلام کردند.
- دولت فرانسه نسبت به «کشته شدن تعداد زیادی معترض» ابراز نگرانی کرد.
- آلمان رفتار نیروهای امنیتی ایران را «غیرقابل قبول» خواند.
- سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خواستار «پاسخگویی» حاکمیت ایران شد.
این موج حمایت جهانی، رژیم را در انزوای بیشتری قرار داد درحقیقت قیام ۹۶ بذر قیام ۹۸ راکاشت و قیام ۹۸ زمینه قیام بزرگ مردم ایران در ۱۴۰۱ را فراهم ساخت. و همه این تحولات رژیم ولایت فقیه را به سمت سرنگونی سوق داد تا در بن بست کنونی گرفتار شود.
🟢 # مرگ_بر_خامنهای
🍏# مجاهدین_خلق ایران # کانونهای شورشی
🌳 # مریم رجوی #ایران
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7
