مردن در معدن امن!
دریافت حداقل دستمزدی که پاسخگوی نیازهای روزمره یک کارگر و خانواده اش باشد بدون شک یکی از مفاد حقوق شهروندی است که در هر نظام اجتماعی رعایت آن ضرورت پیدا میکند. همچنین کار کردن در محیطی که حداقل های ایمنی در آن رعایت شود اضافه بر اینکه جزء قوانین کار به شمار میرود اما به واقع در ضمن حقوق شهروندی نیز میگنجد.
واقعیت آن است که کارگران در ایران از این حداقل ها برخوردار نیستند. آنها نه تنها همان حداقل حقوق مشخص شده در قانون! را نیز دریافت نمیکنند بلکه در شرایط بسیار نا ایمن و به واقع مرگ آفرین مجبور به کار میشوند. این وضعیت زمانی ضریب میخورد که به مشاغل پر خطر و فرساینده ای چون کار در معادن میرسیم.
معادن ایران به خصوص در ماه های اخیر قربانی های زیادی گرفته اند؛ نمونه معدن زمستان یورت به خاطر حجم و گستردگی حادثه رخ داده در آن، در خاطره ها مانده است اما زمستان یورت تنها نمونه نیست.
گازگرفتگی
یک کارگر معدن در روز ۲۲ خرداد ۹۶ در معدن زغال سنگ یاقوت شهر، بخش طغرل الجرد کوهبنان در استان کرمان بر اثر گارگرفتگی جان باخت. یک روز قبل از این حادثه معدن زغال سنگ یاقوت شهر توسط گروه ارزیابی ایمنی معدن مورد تایید ایمنی قرار گرفته بود.
این کارگر ۴۵ ساله در حالی جان خود را در یک معدن امن! از دست میدهد که پیشتر دهها نفر از همکارانش در معدن امن دیگری یعنی زمستان یورت جان سپردند. مرگ هایی پر درد اما خاموش که تنها میتواند خوراک نزاع های مطبوعاتی در میان اصحاب قدرت باشد، در حالیکه برای کارگران هیچ افق روشنی دیده نمیشود.
سقوط سنگ
علی محبی یک کارگر دیگر معدن است که روز ۱۸ خرداد ۹۶ حین کار در معدن سنگ واقع در روستای «اسحاقوند سفلا» از توابع هرسین بر اثر سقوط یک سنگ ۲۰۰ کیلویی بر روی بدنش در جا جان میسپارد. این کارگر در شرایطی که حداقل های ایمنی در آن رعایت نمیشد، مجبور به کار بود.
برق گرفتگی
روز ۱۹ خرداد ۹۶ نیز یک کارگر ۲۳ ساله به هنگام کار در یک ساختمان در ساوه بر اثر اتصال برق یک دستگاه چکش برقی جان باخت.
خشت زنی
در نمونه ای دیگر از حوادث کار که منجر به جان باختن یک کارگر شد، یک کارگر کوره های آجرپزی در مشهد صبح ۲۵ اردیبهشت حین کار بر اثر گیر کردن در دستگاه خشت زنی کوره آجرپزی جان خود را از دست داد. این کارگر در محیطی کار میکرد که حداقل های ایمنی نیز در آن رعایت نشده بود.
مرگ بر اثر حوادث
براساس گزارش اداره سازمان پزشکی قانونی در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۹۶، در سال گذشته یکهزار و ۶۲۳ مرد، و ۲۲ زن بر اثر حوادث کار جان خود را از دست دادند. این آمار نشان میدهد که به نسبت دو سال قبل، مرگ کارگران بر اثر حوادث کار ده و یکدهم درصد رشد داشته است، زیرا مجموع کارگران جان باخته در حوادث کار در سال ۹۴، یکهزار و ۴۹۴ نفر بوده است؛ این البته آمار رسمی است و بسیاری از موارد محتمل است که در گزارش های رسمی ذکر نشده باشد.
برون رفت
تا آنجایی که به شرایط روزمره زندگی کارگران در طول ۳۸ سال گذشته باز میگردد این شرایط پیوسته سخت تر شده است. کارگران فقیرتر و بی حقوق تر شده اند. یک حرکت دائمی در تبدیل کارگران دائم به کارگران قراردادی در کشور در جریان بوده است تا کارگران را از امکان حداقل مقاومت در برابر بی حقوقی و شرایط دشوار کار محروم کند.
در چنین شرایطی کارگران به ناچار در هر وضعیت ناایمنی نیز تن به کار میدهند زیرا در غیر این صورت همین شغل را نیز از دست میدهند.
با این وجود اعتراضات و مقاومت کارگران نیز ادامه مییابد. در معدن یورت شاهد بودیم که کارگران زنده مانده چگونه حقوق به یغما رفته شان را فریاد میکردند. بدون تردید عبور از شرایط غیر انسانی فعلی تنها با کنار زدن حکومتی میسر است که بقای خود را در نفی حقوق شهروندی همه اقشار جامعه ایران میداند.