النهار لبنان : چشم‌انداز توافق فتح و حماس: چه کسی پس از جنگ غزه را اداره خواهد کرد؟
هرچه بحث درباره توافق آتش‌بس در غزه که به جنگ اسرائیل پایان دهد، جدی‌تر می‌شود، فلسطینی‌ها بیش از پیش به توافق دو جنبش «فتح» و «حماس» برای مدیریت نوار غزه پس از جنگ چشم می‌دوزند. این در حالی است که نگرانی‌هایی درباره قابلیت اجرای این توافق وجود دارد، به‌ویژه که این نخستین توافق از این نوع نیست و پس از توافقی در چین در ۲۳ ژوئن گذشته شکل گرفته است. توافقی که در آن نمایندگان ۱۴ گروه فلسطینی حضور داشتند اما محمود عباس، رئیس حکومت فلسطین منعاقبا آنرا رد کرد.
عباس با تشکیل کمیته توافق کرده، اما همچنان شک و تردیدهایی درباره نیت اسرائیل برای مانع‌تراشی وجود دارد. اما جزئیات این توافق چیست؟ چه کسی پس از جنگ مدیریت غزه را بر عهده خواهد داشت و نقش احتمالی «حماس» چه خواهد بود؟
جزئیات توافق و تشکیل کمیته جدید
بر اساس پیش‌نویس این توافق، «کمیته حمایت اجتماعی» تشکیل خواهد شد که وظیفه مدیریت امور غزه را بر عهده خواهد داشت. این کمیته به دولت فلسطین وابسته است و مسئولیت تمامی حوزه‌ها از جمله امدادرسانی، جبران خسارات جنگ، و بازسازی را بر عهده دارد.
ابراهیم المدهون، تحلیلگر سیاسی فلسطینی، می‌گوید که «حماس» مخالفتی با واگذاری مسئولیت این کمیته به حکومت فلسطین ندارد، به شرطی که جنگ متوقف شود. با این حال، این توافق پاسخ همه پرسش‌ها را نداده است. از جمله اینکه مسئولیت این کمیته چگونه تعریف خواهد شد؟ قرار است اعضای این کمیته از میان افراد مستقل و تکنوکرات انتخاب شوند که وابستگی به «فتح» یا «حماس» نداشته باشند و فعالیت آن تحت نظارت باشد.
نقاط قوت توافق
به گفته المدهون، این توافق یک دیدگاه مشترک فلسطینی میان «فتح» و «حماس» را به جامعه جهانی و منطقه‌ای ارائه می‌دهد. این توافق نه تنها درباره مدیریت اوضاع پس از جنگ شفافیت ایجاد می‌کند، بلکه اتحاد میان کرانه باختری و غزه را تقویت کرده و گامی مثبت برای اصلاح نظام داخلی فلسطین و نقش و وظایف سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) محسوب می‌شود.
حکومت فلسطین همچنین به تهدیدهای ناشی از تصمیمات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، درباره الحاق کرانه باختری واقف است. بنابراین، احتمال دارد که درگیری‌ها به کرانه باختری منتقل شوند و این مسئله نیازمند یک دیدگاه فلسطینی جامع است.
دیدگاه قانونی توافق
فراس یاغی، نویسنده و کارشناس مسائل اسرائیلی و فلسطینی، معتقد است که تشکیل کمیته حمایت اجتماعی تلاشی برای جلوگیری از ادعاهای اسرائیل است. نتانیاهو تلاش دارد اهداف جنگ را تحقق بخشد، از جمله اینکه «حماس» پس از جنگ دیگر کنترل غزه را در دست نداشته باشد. از این رو، مصر تلاش کرده است که حکومت فلسطین در غزه تقویت شود. هرچند این نقش فرعی خواهد بود، چراکه کمیته دارای شخصیت حقوقی، بودجه مستقل، و تعامل مستقیم با اهداکنندگان و جامعه بین‌المللی خواهد بود.
از منظر حقوقی، این کمیته با دولت فلسطین مرتبط خواهد بود و از طریق صدور فرمان ریاستی از سوی عباس، وحدت جغرافیایی، حقوقی، و اداری میان غزه و کرانه باختری تضمین خواهد شد. بدین ترتیب، تلاش‌های نتانیاهو برای جداسازی غزه و کرانه باختری خنثی می‌شود.
نقش مصر و موضع حماس
فشار مصر در این راستا پیام روشنی به آمریکا و جامعه جهانی می‌دهد که اسرائیل از طریق مبادله اسرای جنگی به اهدافش دست خواهد یافت و در عین حال، اداره غزه از دست «حماس» خارج می‌شود. نقش کمیته صرفاً محدود به امدادرسانی و ارائه خدمات به مردم غزه خواهد بود و مسائل امنیتی همچنان به شکل جداگانه مدیریت می‌شوند.
آینده حضور حماس در غزه
به گفته یاغی، «حماس» با کنار گذاشتن خود از مدیریت غزه از طریق تفاهم با «فتح» موافقت کرده است. اما اعضای کمیته که از میان افراد مستقل و تکنوکرات انتخاب می‌شوند، بی‌ارتباط با جریان‌های سیاسی نخواهند بود. خروج «حماس» از صحنه در حال حاضر موقتی خواهد بود و به بازسازی غزه و تسریع در خروج نیروهای اسرائیلی کمک خواهد کرد. همچنین این اقدام موجب جلب حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی برای بازسازی غزه می‌شود.
در همین حال، «حماس» می‌تواند در کرانه باختری دستاوردهای بیشتری نسبت به غزه کسب کند، زیرا شرایط این دو منطقه متفاوت است. در غزه، ایجاد یک نظام سیاسی جدید مورد نظر است که مقبولیت منطقه‌ای و جهانی داشته باشد، بدون آنکه «حماس» به‌عنوان مانعی تلقی شود.
آینده کمیته و تاثیر آن بر اشغالگری اسرائیل
اگر کمیته موفق شود وظایف خود را به درستی انجام دهد و حمایت منطقه‌ای، بین‌المللی و سازمان ملل را جلب کند، اسرائیل دیگر قادر نخواهد بود غزه و کرانه باختری را از هم جدا کند، حتی اگر این مناطق را اشغال کرده باشد. دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه حکم داده است که کرانه باختری، غزه، و بیت المقدس شرقی تحت اشغال اسرائیل هستند و سازمان ملل باید اقداماتی برای پایان دادن به این اشغالگری ظرف یک سال اتخاذ کند.
🌴براندازیم #تيك_تاك_سرنگوني #قیام_تنها_جوابه
🍏# مجاهدین_خلق ایران #ایران # کانونهای شورشی
🌳# MaryamRajavi # IranRegimeChange
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7
