آیا آتشبس غزه میتواند شرایطی برای ایران جهت مذاکره با ایالات متحده فراهم کند یا مجددا برمواضع قبلی پافشاری میکند - چشم اندازها چه خواهد بود
آتشبس غزه میتواند فرصتی دیگر به ایران برای مذاکرات با ایالات متحده بدهد یاهمچنان بر خط مشی مداخله د رکشورها وحمایت از تروریستهاادامه میدهد چشم اندازها چه خواهد بود آتشبس غزه در اکتبر ۲۰۲۵، که تحت فشار شدید بینالمللی واسطهگری شد و توسط دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده رهبری شد، میتواند پیامدهای عمدهای برای ایران داشته باشد و ـ پس از مذاکرات شکستخورده با ایالات متحده و جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل ـ فرصتی دیگر برای تهران برای چرخش از تعهدات ایدئولوژیک به دیپلماسی عملگرا فراهم کند.
توافق شکننده بین اسرائیل و حماس، شامل آتشبس، تبادل زندانیان، عقبنشینی جزئی اسرائیل از غزه، و بازسازی نهایی منطقه ویرانشده، میتواند پویاییهای منطقهای را تغییر شکل دهد و موضع دیرینه ضداسرائیلی ایران و سیاست خارجی راندهشده توسط سختگیران را به چالش بکشد.
این توافق از شکست هر دو حماس و اسرائیل در دستیابی به اهداف حداکثری پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل و کمپین نظامی بعدی اسرائیل ناشی شد. حماس به دنبال قیام منطقهای برای برهم زدن توافقهای ابراهیم رهبریشده توسط ایالات متحده و مجبور کردن منطقه به اولویت دادن به حقوق فلسطینیان بود، در حالی که دولت بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل هدفش ریشهکن کردن حماس، آسیب شدید به متحدان منطقهای گروه، و ماندن در قدرت بود. «محور مقاومت» مورد حمایت ایران ضربههای سنگینی خورد، اما حماس نابود نشده است، در حالی که اسرائیل توسط فشارهای داخلی و بینالمللی مجبور به توقف جنگ شده است که منجر به مرگ حدود ۷۰,۰۰۰ فلسطینی و کاهش زیرساختهای حیاتی نوار غزه به ویرانه شده است.
آتشبس، با فرض اینکه دوام بیاورد، میتواند پیامدهای عمیقی برای ایران، حامی کلیدی حماس و گروههای شبهنظامی مورد حمایت ایران، داشته باشد که مخالفت با اسرائیل را ستونی از سیاست خارجی خود برای ۴۶ سال قرار داده است. دولت ایران ابتدا از توافق استقبال کرد و گفت که «تهران از هر ابتکاری که نسلکشی را متوقف کند، خروج کامل نیروهای اشغالگر را تضمین کند، و کمکهای بشردوستانه را امکانپذیر سازد، حمایت میکند.» با این حال، ایران همچنین دیدگاه خود را بیان کرد که اسرائیل احتمالاً توافق را نقض خواهد کرد.
ترامپ از اظهارات ایران استقبال کرد و مصر ایران را در دعوت به نشستی با ترامپ در روز دوشنبه گنجاند ـ پیشنهادی که ایران رد کرد. ترامپ درب را برای مذاکرات جدید با ایران باز نگه داشت علیرغم سقوط روابط پس از حملات تابستانی اسرائیل به برنامه هستهای ایران، که ایالات متحده به آن پیوست، و «بازگشت ناگهانی» تحریمهای سازمان ملل بر این کشور در سپتامبر.
اظهارات رهبران جهانی دیگر مانند ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه، همراه با رسانههای ایرانی، پیشنهاد میکنند که آتشبس غزه ممکن است بازگشت ایران به مذاکرات با ایالات متحده را بدون از دست دادن آبرو آسانتر کند. پوتین در نشست روسیه-آسیای مرکزی در تاجیکستان در ۹ اکتبر بیان کرد که اسرائیل به مسکو گفته است که میخواهد از رویارویی نظامی جدید با ایران اجتناب کند و حالا راهحل دیپلماتیک مسئله هستهای را ترجیح میدهد. پوتین این اطمینانها را به تهران منتقل کرد و تعهد ایران به راهحلهای متقابلاً قابل قبول، از جمله همکاری مجدد با آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA)، که ایران پس از بازگشت تحریمهای سازمان ملل قطع کرد، را اشاره کرد. دخالت پوتین با استراتژی گسترده بیانشده روسیه برای تثبیت منطقه و مقابله با نفوذ غربی همخوانی دارد.
این همگرایی واسطهگری روسی و پیشنهادهای جدید ایالات متحده پیشنهاد میکند که ایران میتواند از پوتین به عنوان واسطه استفاده کند. با این حال، چشمانداز داخلی ایران این فرصت را پیچیده میکند. بنیادگرایان سختگیر همچنان مذاکرات با غرب را خیانت به ویژگی ضدامپریالیستی جمهوری اسلامی میبینند. پذیرش مشروط حماس از برنامه صلح ترامپ این جناح را شوکه کرده است. رسانههای همسو توافق را با عناوینی مانند «طرح تصاحب غزه تحت پوشش آتشبس!» انتقاد کردهاند و به ادامه مقاومت علیرغم نیازهای بشردوستانه فوری در غزه ترغیب میکنند. با این حال، علیاکبر ولایتی، وزیر خارجه سابق و مشاور فعلی ولی فقیه ایران آیتالله علی خامنهای، در رسانههای اجتماعی پیشنهاد کرد که «شروع آتشبس در غزه» ممکن است به صلح گستردهتر در سراسر خاورمیانه منجر شود.
اگر توافق مراحل اولیه خود را زنده بماند، سختگیران ایرانی ممکن است با انتخابی سخت روبرو شوند: حمایت از توافق صلح، بازتعریف نقش منطقهای ایران، یا مخالفت با آن، ریسک بیگانگی از متحدان فلسطینی و حتی کاهش بیشتر نفوذ منطقهای.
صلح پایدار در غزه فرصتی تاریخی به ایران برای تنظیم مجدد روابطش با ایالات متحده و غرب ارائه میدهد، که بالقوه دههها درگیریهای نیابتی و تنشهای هستهای را پایان میدهد. حمایت ایران از گروههای شبهنظامی ضداسرائیلی مدتهاست که به عنوان دلیل اصلی انزوای ایران و تحریمهای غربی ذکر شده است. امکان وجود دارد که ترامپ مذاکرات با ایران را از سر بگیرد که محدودیتهای هستهای و کاهش تنش منطقهای را در ازای کاهش تحریمها و سرمایهگذاری خارجی مبادله کند.
با این حال، موانع قابل توجهی باقی مانده است. منتقدان شکنندگی توافق، وعدههای مبهم خودمختاری فلسطینی، وابستگی به نیروهای بینالمللی هنوز نامشخص، و بازسازی نامطمئن تأمینشده توسط خلیج را برجسته میکنند. در حالی که سختگیران ایرانی مصالحه با غرب را خیانت میبینند، جناح راست اسرائیل ممکن است دوباره بر ایران به عنوان تهدید تمرکز کند، و ایالات متحده ممکن است امتیازاتی تقاضا کند که تهران غیرقابل قبول بداند.
حتی اگر توافقی بر سر دامنه قابل قبول برنامه هستهایاش حاصل شود، برنامه موشکی ایران، سابقه حقوق بشر، و شبهنظامیان منطقهای همچنان نقاط اختلاف باقی میمانند. شکست دیگری ریسک انزوای بیشتر، توانمندسازی سختگیران و تداوم درگیری را دارد. در داخل، رهبری ایران باید شکافها بین عملگرایان که رفاه ملی را اولویت میدهند و سختگیرانی که به ایدئالهای انقلابی چسبیدهاند را پر کند.
در نتیجه، توافق صلح غزه سیگنالی از تغییر پارادایم بالقوه است. آن ایران را به انتخاب بین تحکیم ایدئولوژیک و ادغام مجدد دیپلماتیک به چالش میکشد. پذیرش عملگرایی میتواند نقش جهانی ایران را بازتعریف کند، تنشها را کاهش دهد، و بازیابی اقتصادی را ترویج کند. همانطور که یک تحلیلگر امور خارجی در مصاحبه اخیر اشاره کرد: «انشاءالله، این فرصت از دست نرود.»
🟢 # مرگ_بر_خامنهای
🍏# مجاهدین_خلق ایران # کانونهای شورشی
🌳 # مریم رجوی #ایران
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7