منبع : فرانسه -ليبراسيون: 14ژانويه2017-مارتينا
كاستيگ لياني
« بعد از توافق هسته‌يي، از
نظر حقوق بشر در ايران هيچ تغييري نكرده است».
افزايش شمار
اعدامها، فضاي سياسي تنش زا، حقوق پايمال شده زنان.... ايران در صحنه بين المللي
پيشرفت مي‌كند، اما وضعيت (در داخل) بهبود پيدا نمي‌كند.
از 31 اكتبر همچنان در اعتصاب غذا
است. علي شريعتي فعال (سياسي-م) در سال 2014 در يك تظاهرات عليه اسيدپاشي به زنان
شركت كرد. اين براي او به مدت 5سال زندان هزينه داشت. به گزارش سازمان عفو بين‌الملل وضعيت سلامتي او
به سرعت رو به وخامت است. بيش از يك سال پس از اجراي توافق اتمي و برداشته شدن
تحريمها، و در حالي كه ايران گشايش خود به سوي جهان را آغاز كرده است، مسئله حقوق
بشر همچنان دور از اولويت قرار دارد.
در سال 2015 شمار 969نفر اعدام شدند
كه 29درصد نسبت به سال 2014 افزايش داشته است. در ميان آنها 638 نفر بخاطر قاچاق
يا استفاده از مواد مخدر بودند. اين وضعيت در سال 2016 بدتر شده است: طي شش ماه
سال (2016-م)، بيش از 650نفر اعدام شده اند. سازمان ملل متحد از اين وضعيت ابراز
نگراني كرد و با تصويب قطعنامه‌يي خواستار پايان بخشيدن به اعدامهاي سياسي شد.
سوده راد، فمينيست ايراني و رئيس
سازمان غير دولتي اسپكتروم، رژيم حسن روحاني را متهم مي‌كند كه به قولهايش عمل
نكرد. به گفته او «قبل و حتي در دوران گفتگو در مورد برنامه اتمي آنها همچنان فشار
وارد مي‌كردند، چرا كه مسئله حقوق زنان موضوع آنها (گفتگو كنندگان-م) نيست، چرا كه
اين خطر وجود داشت كه ميز گفتگوها به هم بريزد. اما مشكل اين است كه توافق به
سرانجام رسيد، هيچ تغييري ايجاد نشد». به گفته اين فعال فضا حتي بدتر هم شده است:
«رژيم اخيرا سندي در مورد حقوق شهروندي مطرح كرده است. اين ما را به خنده وا مي‌دارد.
بر اساس قانون كنوني، اگر يك نفر به تمام حقوق خود عمل كند، بايد 110سال زندان
برود! ايران به يك تغيير واقعي نيازمند است، نه چيز بيهوده. در مقابل نقض حقوق
خود، افزايش بيش از پيش زندانيان، سعيد شيرزاد اين مدافع حقوق بچه‌ها يا محمدرضا
نكونام يك مخالف (رژيم) دست به اعتصاب غذا زدند. در ژانويه، گلرخ ايرايي نويسنده و
مبارز حقوق بشر كه بخاطر نوشتن مطلبي در مورد تاريخ سنگسار به شش سال زندان محكوم
شده، بعد از اعتصاب غذاي همسرش عليه دستگيري او، آزاد شد. ولي همسرش (آرش صادقي-م)
همچنان در زندان است.
حقوق زنان همچنان لگد مال مي‌شود.
دولت كه قول سياست زاد و ولد را داده بود، براي جلوگيري از بارداري معضل ايجاد
كرده است. زنان مجبورند كه حجاب كامل داشته باشند. و قانون در برابر تجاوز به آنها
و ازدواج زودرس (در سنين كودكي-م) از آنها حمايت نمي‌كند. سوده راد مي‌گويد «دولت
مي‌خواهد زنان را در نقش مادر در خانه بسته نگه دارد». «حق كار، مسافرت به خارج يا
تحصل منوط به اجازه شوهر است».
فضاي سياسي از نظر احزاب سياسي
همچنان تنش آفرين است. بعد از رسيدن روحاني به قدرت، فعاليت وي قدري (آنها را-م)
به حركت درآورد، اما بسياري از رهبران، مانند حسين موسوي، مهدي كروبي، زهرا
رهنورد، همچنان در حصر خانگي بسر مي‌برند بدون دادگاهي و حكم. وضعيت مطبوعات نيز
ناجور است. برخي روزنامه ها شروع كردن به چاپ، اما روزنامه هاي ديگر هدف سانسور
قرار گرفتند. هفته نامه يالثارات و ماهنامه زنان امروز، چندين ماه است كه بسته
است. بر اساس گزارشگران بدون مرز، ايران در ميان 180كشور جهان از نظر آزادي
مطبوعات در رده 169 قرار دارد. در ژانويه جاري حسين موحدي روزنامه نگار به اتهام
«انتشار خبر دروغ» 40ضربه شلاق خورد. شبكه‌هاي اجتماعي تحت مراقبت قرار دارند. اما
جا پاي آنها احساس مي‌شود. فريبا عادلخواه محقق مدرسه عالي علوم سياسي پاريس مي‌گويد:
«همين كه يك نفر دستگير مي‌شود، خبر به طور گسترده منتشر مي‌شود و باعث بحث مي‌شود.
جامعه، احساس مي‌كند كه قدرت اين را دارد كه صدايش را به گوش برساند و روي وضعيت
زندانيان تأثير بگذارد».
تحول
در فرانسه محمد صادقي سخنگوي سابق
مهدي كروبي، اولين بيلان برداشتن تحريمها را ارائه مي‌كند: «نمي‌توانيم انكار كنيم
كه چيزي در ايران تغيير كرده است. قبلا كشور مشكلات اقتصادي بسياري داشت، از نظر
فرهنگي بسيار منزوي بود و فعاليت سياسي غير ممكن بود». به عقيده وي ايده اصلاحات
از بين نرفته است. «اين خود را در اشكال گوناگون نشان مي‌دهد. بعد از شكست تظاهرات
در سال 2009، جوانان تصميم گرفتند خود را با استراتژي كمتر راديكال منطبق كنند.
تظاهرات آنها را به سمت زندان كشاند، آنها بايد نحوه عمل را تغيير مي‌دادند». و
فريبا عادلخواه اضافه مي‌كند كه: «جوان ايراني خود را در خود حبس كرده است. اين
يكي از پيامدهاي تحريمها است. رژيم سخنرانيهايي مبني بر اينكه تحت تهديد قرار
گرفته را شدت بخشيد، چيزي كه باعث شد به جوانان فشار آورد تا روي سياست سرمايه
گذاري نكنند تا يك تهديد داخلي به تهديد خارجي افزوده نشود». يك سال بعد از
تظاهرات براي جشن پايان تحريمها، ايران در حال تحول است. فريبا عادلخواه مي‌گويد:
«بيلان روحاني گريه آور نيست. وي در يك دوران بسيار شكننده به قدرت رسيد، اما وي
توانست به يك توافقي دست يابد كه پيامدهاي گسترده‌يي دارد. و نبايد فراموش كرد كه
حاكميت در ايران روي يك سيستم تشكيلاتي سوار است». علي خامنه‌اي مقام عظمي،
بالاترين مقام سياسي و مذهبي است و كنترل سپاه پاسداران را در اختيار دارد. از سوي
ديگر سياست روحاني با بلوك محافظه كاران برخورد مي‌كند. محمد صادقي اين طور خلاصه
مي‌كند كه: «اگر اينها (محافظه كاران-م) به قدرت
برسند، تمام بساط اصلاحات را جمع ميكنند».
