منبع :لوموند- ماری بورو خبرنگار لوموند در سازمان ملل
تهران میزان عزم واشینگتن را تست میکند
-ایالات متحده در سازمان ملل شلیک یک موشک بالیستیک
از سوی ایران را «غیر قابل قبول» توصیف کرده است
«دولت آمریکا روز سه شنبه 31 ژانویه پس از آنکه اعلام کرد ایران دو روز
قبل، اقدام به شلیک یک موشک برد متوسط کرده، بنظر نمیرسید تمایلی به گشودن یک
پروسه تقابل با تهران داشته باشد. نیکی هالی Nikki Haley، سفیر جدید
آمریکا در سازمان ملل، در نخستین حضور خود در برابر شورای امنیت ملل متحد در روز
سه شنبه، بسرعت کدهای زبان دیپلماتیک را بکار گرفت : قاطعیت به لحاظ شکل و ابهام
در محتوای بحث.
خانم هالی ضمن اینکه شلیک موشکی مورد بحث را «مطلقا غیرقابل قبول»
توصیف کرد، اما از تصریح اینکه ایالات متحده آن را «نقض» عملی قطعنامه
شماره 2231 سازمان ملل در تصویب توافق نامه بین المللی درباره برنامه اتمی ایران
امضا شده در وین در ژوئیه 2015، تلقی میکند یا خیر، خودداری کرد. واشینگتن خواستار
تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت به درخواست اسرائیل پس از آنکه واشینگتن و تل
آویو، این شلیک را تأیید کردند، انجام گرفت. تهران هنوز این آزمایش را تأیید نکرده
است [به گزارش رسانه ها، رژیم ایران روز چهارشنبه انجام آزمایش مزبور را تأیید و
آن را مغایر «برجام» یا قطعنامه شورای امنیت ندانست].
به گفته خانم هالی، این موشک میتواند کلاهک انفجاری به وزن 500 کیلوگرم را
تا شعاع 300 کیلومتری حمل کند. موشک حامل این خرج انفجاری پیش از پایان مسیر در
نظر گرفته شده منفجر شد و پنتاگون اعلام کرد هنوز نمی داند آیا این انفجار عمدی بوده،
یا بر اثر یک سانحه فنی بوقوع پیوسته است.
محمد جواد ظریف... که روز سه شنبه با همتای فرانسوی خود، ژان-مارک ایرو،
در تهران دیدار میکرد، یاد آور شد که شلیک آزمایشی موشکها ربطی به توافق نامه وین
در مورد برنامه اتمی نداشته و در قطعنامه 2231 شورای امنیت نیز منع نشده است.
ایران چند روز است بشدت از امضای امریه ای توسط پرزیدنت دانالد ترامپ مبنی
بر ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور مسلمان به خاک آمریکا (ایران، عراق، لیبی، سومالی،
سودان، سوریه و یمن) که اتباع ایران در بین سایرین از زیان دیده ترین ها هستند،
گزیده شده است. تهران روز سه شنبه از ایالات متحده خواسته بود دست «به اعمال
تحریک آمیز و برانگیختن تنشهای تازه» نزند.
و اما در متن قطعنامه مورد بحث هیچگونه الزام و تعهد قطعی وجود نداشته،
راه را برای تعبیر و تفسیرهای مختلف باز گذاشته است. در قطعنامه شورای امنیت از
جمله ایران «فرا خوانده شده دست به فعالیتهای مرتبط با تولید موشکهای بالیستیک
که قادر به حمل کلاهکهای اتمی باشد» نزند.
«نقض آشکار»
این قطعنامه نوعی بازبینی در یک قطعنامه قبلی شورای امنیت بود که به صراحت
هر گونه آزمایش موشکی از سوی ایران را ممنوع میساخت. قطعنامه 2231 امکان لغو بخش
بزرگی از تحریمهای بین المللی علیه ایران در اوایل سال 2016 را فراهم میکرد. از یک
سال پیش، آژانس بین المللی انرژی اتمی دست کم شش بار تأیید کرده که ایران تعهدات
خود در مورد برنامه اتمی را مراعات میکند. و اما با اقدام به آزمایش موشکی اخیر، سپاه
پاسداران انقلاب، نیروی مسلح اصلی ایران، برای اولین بار تلاش کرده است عزم و
قاطعیت دولت ترامپ در قبال خود را بیازماید. دولت اوباما نیز با احتیاط تام دست کم
سه بار به شلیکهای آزمایشی قبلی علیه برنامه موشکی بالیستیک ایران واکنش نشان
داده، تحریمهای تازه ای در ژانویه 2016 علیه برنامه موشکی ایران اتخاذ و در ماه
مارس 2016 خواستار تشکیل یک نشست اضطراری شورای امنیت شده بود.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در ویدیویی که در صفحه فیس بوک خود
قرار داده، روز دوشنبه «نقض آشکار» قطعنامه را محکوم و وعده داد که در جریان
دیدار خود با پرزیدنت ترامپ در واشینگتن در ماه فوریه، بحث «تجدید و تحریم
تحریمها» را مطرح خواهد ساخت.
کاندیدا ترامپ طی کارزار انتخاباتی خود از توافق نامه مربوط به برنامه
اتمی ایران انتقاد کرده حتی تهدید کرده بود در صورت انتخاب «آن را پاره خواهد
کرد»، اما در پی آن انتقادات خود را متوجه برنامه موشکی بالیستیک ایران ساخته
بود. جیمز ماتیس، وزیر جدید دفاع آمریکا نیز در جلسه استماع خود در کنگره گفته بود
که در مورد توافق نامه اتمی، ایالات متحده «متعهد شده»، هر چند این توافق نامه
«ناکامل» است و طبعا آمریکا باید «کلام و قول خود را محترم بشمارد».
خانم سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز برغم سخنان قاطعانه خود، در پاسخ به
پرسشها طفره میرفت. وی از جمله گفت: «ایالات متحده ساده لوح و ساده انگار نیست.
ما دست روی دست نخواهیم گذاشت. خواهید دید که از آنها حساب کشی خواهیم کرد» و
افزود : «کمیته اجرای قطعنامه 2231» سازمان ملل که مآمور پیگیری اجرای
توافق نامه است، اکنون باید درباره این آزمایش موشکی تحقیق کرده طی هفته های آینده
گزارش خود را تسلیم شورای امنیت کند.
از نگاه دیپلماتهای مجرب، پیام روشن است. شلیک موشکی اخیر تهران «یک عمل
تحریک آمیز و سر پیچی» از قواعد بین
المللی و مستلزم یک پاسخ «قاطع» است. اما در عین حال توافق نامه راجع به برنامه
اتمی ایران «تاریخی» است و حفظ و ادامه آن «بسیار مهم» است. در
تهران، ژان-مارک ایرو، اظهار عقیده کرد که این گونه آزمایشات «پروسه اعتماد
سازی متعاقب توافق نامه وین» را زیر سؤال میبرد. در پاریس، محافل دیپلماتیک
میگویند که این گونه عملیات قدرت نمایی کمکی به تقویت نقش ایران در راستای حفظ
ثبات در منطقه نمی کند.
این در حالی است که موضع قطعی دولت جدید آمریکا راجع به توافق نامه اتمی
هنوز کاملا روشن نیست. به گفته یک دیپلمات قدیمی مأمور در ایران، «دولت ترامپ
مترصد یافتن فرصتی خواهد بود تا بتواند آنچه را که وعده داده عملی سازد، یعنی
توافق نامه مزبور را از محتوی تهی کند. گو اینکه آزمایش اخیر موشکی این توافق نامه
را واقعا نقض نمیکند، طی ده روز اخیر دیده ایم که پرزیدنت ترامپ کسی نیست که از
بابت تضاد و تناقض با واقعیات و فاکت ها بیمی بخود راه دهد».
