یادی از مبارز دلاور گیلان اشرف الدین حسینی «نسیم شمال »
خلاصه زندگی نسیم شمال :سید اشرفالدین حسینی قزوینی گیلانی معروف به نسیم شمال : شاعر، نویسنده و مدیر روزنامه نسیم شمال از روزنامههای دوره مشروطیت ایران بود. اشرفالدین چنانکه خود گفته است در ۱۲۸۸ ه. ق/۱۸۷۰م در قزوین زاده شد. نام پدرش را سیداحمد حسینی قزوینی گفتهاند. در ۶ ماهگی پدر را از دست داد و میراث پدریش غصب شد. این رویداد او و خانوادهاش را با فقر و تنگدستی روبهرو ساخت. اشرفالدین تحصیلات مقدماتی را در مدرسهٔ صالحیهٔ قزوین نزد ملاعلی طارمی و ملامحمد علی برغانی صالحی به پایان رساند و سپس رهسپار عتبات شد. در کربلا در درس فقه و اصول میرزاعبدالله و میرزا علینقی برغانی صالحی حاضر شد؛ و پس از حدود ۵ سال به قزوین بازگشت. اشرفالدین پس از آن در تبریز به ادامهٔ تحصیل پرداخت و نزد استادان آن دیار صرف و نحو، هیئت، جغرافیا، هندسه، فقه، منطق و کلام آموخت و چنانکه خود میگوید: با «پیری روشن ضمیر» دیدار کرد که تأثیر بسزایی در حیات روحی و معنوی وی نهاد. تحول اساسی در زندگی او هنگامی رخ داد که در ۱۳۲۴ ه. ق به رشت مهاجرت کرد. اشرفالدین در این سالها با رهبران مشروطیت در گیلان آشنا شد و نخستین شمارهٔ نسیم شمال را به صورت هفتگی منتشر ساخت. اما نزدیکی وی به برخی از اعیان با نفوذ گیلان چون سپهدار رشتی، سردار معتمد و سپهسالار محمدولی خان تنکابنی، سبب درگیری و مشاجرات قلمی او با برخی از روزنامهنگاران گیلانی شد.
اشرفالدین پس از بمباران و انحلال مجلس، از بیم مأموران محمدعلی شاه با لباس مبدل از طریق روستاهای گیلان و قزوین به اشتهارد گریخت. پس از فرار اشرفالدین از رشت، نسیم شمال نیز به مدت ۷ ماه توقیف شد. در بازگشت به رشت، اشرفالدین به عضویت «کمیتهٔ ستّار» که معزالسلطان، تربیت، کسمایی، برادران اسکندانی و تنی چند از دیگر مبارزان گیلان آن را تشکیل داده بودند، درآمد. این کمیته با رهبران سوسیال دموکرات قفقاز برای تأمین اسلحه و تهیهٔ طرحهای پیشبرد انقلاب همکاری داشت. به نظر میرسد که بسیاری از اندیشههای سیاسی اشرفالدین در همین دوره و با حضور در این محفل پایهریزی شده باشد، چه پس از آن وی روزنامهاش را به نشر افکار «کمیته ستار» اختصاص داد.
چندی بعد در پی اولتیماتوم روسها و انحلال مجلس دوم (۱۳۳۰ه. ق/ ۱۹۱۲م)، نسیم شمال مجدداً تعطیل شد و اشرفالدین بار دیگر ناگزیر از ترک رشت شد. ظاهراً فشار مأموران تزاری و کنسول روس در خروج او از رشت بیتأثیر نبوده است. پس از آن، روسها چاپخانهٔ عروةالوثقی را که نسیم شمال در آن چاپ میشد، ویران کردند. از این هنگام تا انتشار مجدد نسیم شمال در تهران، از زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست. اشرفالدین پس از ورود به تهران چندی در سایهٔ حمایت سپهدار رشتی زیست. محل اقامت او در تهران، ابتدا در پارک امین الدوله، سپس حجرهای کوچک در ضلع شرقی مدرسهٔ صدر، و در پایان عمر منزلی محقر در شرق تهران بود. از زندگی خانوادگی اشرفالدین چون دیگر جنبههای زندگی شخصی او آگاهیهای دقیقی در دست نیست. به گفته نفیسی عشق نافرجام او در جوانی سبب تنهایی و تجردش تا پایان عمر شد.
نشریه نسیم شمال:نسیم شمال نشریهای اجتماعی و سیاسی و طنزآمیز بود که سید اشرفالدین گیلانی در دوران جنبش مشروطه ایران ابتدا در رشت و سپس در تهران منتشر میکرد.
شمارهٔ اول نشریهٔ 'نسیم شمال در ۲ شعبان ۱۳۲۵ قمری (برابر با ۱۰ سپتامبر ۱۹۰۸) در رشت منتشر شد.[۱] انتشار روزنامه در رشت تا ۱۳۲۹ قمری ادامه یافت که با به توپ بستن مجلس دچار وقفهای ۷ ماهه شد. دورهٔ جدید انتشار نسیم شمال در تهران در پی مهاجرت اشرف الدین، به یاری فتحالله خان اکبر سپهدار رشتی در ۱۳۳۳قمری آغاز شد. نخستین شمارهٔ این دوره تاریخ ۷ صفر ۱۳۳۳ را دارد که در چاپخانهٔ کوچک کلیمیان در ۴ صفحه کوچک چاپ میشد[۲] و با وجود جمعیت کم تهران در آن روزگار و شمار اندک با سوادان، ۲ تا ۴ هزار نسخه به فروش میرسید، در حالی که تشکیلاتی برای اشتراک نداشت و غالباً کودکان روزنامه فروش آن را توزیع میکردند. نسیم شمال در شهرستانها توزیع نمیشد و بهصورت شخصی و فردی به شهرهای دیگر میرسید. هر شماره به سرعت به فروش میرفت و اشعار آن تبدیل به تصنیفهای مورد علاقهٔ مردم میشد.
بخش زیادی از مطالب نشریه را شعرهای ساده و روان و گاه عوامانه سیاسی، اجتماعی و مذهبی تشکیل میداد.[۳] اشرفالدین قزوینی مطالب روزنامه را به نامهای مختلف امضا میکرد. از جمله هوپ هوپ (که یادآور تأثیرپذیری او از میرزا علیاکبر صابر بود)، فقیر، خرابعلی میرزا، لاتولوت، یتیمجوجه، میرزاقشونعلی، محرومالحقوق، آکلالوقفیات، و دهها لقب طنزآمیز دیگر. بسیاری از شعرها و مطالب نسیم شمال، ترجمه یا اقتباسی از اشعار و مطالب نشریه ملانصرالدین بود که در تفلیس به ترکی منتشر میشد. نسیم شمال با انتشار ترجمههای این اشعار خواننده فارسی زبان را با مضمونهای مطالب ملانصرالدین نیز آشنا میکرد.
بخش زیادی از مطالب نشریه را شعرهای ساده و روان و گاه عوامانه سیاسی، اجتماعی و مذهبی تشکیل میداد.[۳] اشرفالدین قزوینی مطالب روزنامه را به نامهای مختلف امضا میکرد. از جمله هوپ هوپ (که یادآور تأثیرپذیری او از میرزا علیاکبر صابر بود)، فقیر، خرابعلی میرزا، لاتولوت، یتیمجوجه، میرزاقشونعلی، محرومالحقوق، آکلالوقفیات، و دهها لقب طنزآمیز دیگر. بسیاری از شعرها و مطالب نسیم شمال، ترجمه یا اقتباسی از اشعار و مطالب نشریه ملانصرالدین بود که در تفلیس به ترکی منتشر میشد. نسیم شمال با انتشار ترجمههای این اشعار خواننده فارسی زبان را با مضمونهای مطالب ملانصرالدین نیز آشنا میکرد.
احتمال همکاری دیگران را با اشرفالدین به ویژه در اواخر انتشار نسیم شمال و پس از بیماری سید، منتفی ندانستهاند. انتشار روزنامه در دورههای متأخر با وقفههایی همراه بود. با مرگ اشرفالدین سردبیری نسیم شمال به محسن حریرچیان ساعی، دستیار شاعر در آخرین روزهای زندگی وی، واگذار شد. گرچه وی کوشید سبک و سیاق اشرف الدین را حفظ کند، اما نوشتههای پرشور و مؤثر اشرفالدین هرگز تجدید نشد.
مزارنسیم شمال
شعر وادب اشرف الدین :
اشعار سید اشرفالدین گیلانی بیش از بیست هزار بیت است. کتاب باغ بهشت و نسیم شمال قسمتی از آثار فکاهی اوست.[۷]
در انتقاد از اوضاع ایران چنین میگوید:
نه درس به کار آید و نه علم ریاضی
نه قاعدهٔ مشق و نه مستقبل و ماضی
نه هندسه و رسم و مساحات اراضی
خواهی که شوی مجتهد و مفتی و قاضی
رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز
صد سال اگر درس بخوانی همه هیچ است
در مدرسه یک عمر بمانی همه هیچ است
خود را به حقیقت برسانی همه هیچ است
جز مسخرگی هر چه بدانی همه هیچ است
رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز
او که از جناحهای سیاسی غریبه گرا در میهن رنج بسیار میبرد این سروده معروف خود را در نسیم شمال منتشر کرد:
خاک ایران شده ویران ز سه فیل
روس فیل، انگل فیل، آلمان فیل
دوش کردم به خرابات گذر
تا به قلیان زنم از بنک (بنگ) شرر
مرشدی دیدم با بوق و تبر
پک به قلیان زد و میخواند زبر
خاک ایران شده ویران ز سه فیل…
مطالب مارا در وبلاک خط سرخ مقاومت ودر توئیتربنام @bahareazady دنبال کنید
پیش بسوی قیام سراسری ، ما بر اندازیم# شهرهای ایران اعتصاب # تظاهرات#
سرنگونی # اتحادوهمبستگی مرگ_بر_دیکتاتور #IranRegimeChange