کلنل محمدتقیخان پسیان که با نام کلنل پسیان هم شناخته میشود از افسران میهنپرست و فداکار در دوره قاجاریه بود. که بعدها قیام مردم خراسان را در سال ۱۳۰۰ فرماندهی کرد.یک قرن پیش، در ۱۳فروردین سال ۱۳۰۰، یک افسر آزاده شجاع و میهنپرست که شیفته آرمانهای مشروطه بود با دستگیری قوامالسلطنه، استاندار فاسد خراسان و مهره کهنه کار استعمار، قیام علیه حکومت وابسته مرکزی را آغاز کرد.
شعر زیر سروده شاعر معروف ایرانی عارف قزوینی است که در مراسم تشییع جنازه این سردار بزرگ سروده و بر روی سنگ مزار او نقش بسته است.
«این سر که نشان سرپرستیست امروز رها ز قید هستیست،
با دیده عبرتش ببینید کاین عاقبت وطنپرستیست».
دوران کودکی و نوجوانی
کلنل محمدتقیخان پسیان در سال ۱۲۷۱ شمسی در تبریز و در محله سرخاب دیده به جهان گشود. خاندان او از خانوادههای نظامی بومی درهگز محسوب میشدند که به شهر تبریز منتقل شده بودند. محمدتقیخان دوران تحصیلات ابتدایی را در همان شهر به پایان رساند و سپس برای تکمیل تحصیلاتش در مدرسه نظام به تهران رفت.
این افسرشجاع و میهن پرست که بود؟
کلنل محمدتقیخان پسیان از اولین مدافعان ایران در جریان جنگ جهانی اول بود که هنگام اشغال ایران در مقام فرماندهی نیروی ملیون در برابر نیروی اشغالگر روس و قوای قزاق در همدان سنگر بست و آنان را وادار به عقب نشینی کرد.
او افسری سلحشور با افکار آزادیخواهانه بود که پس از شکست انقلاب مشروطه، تن به تسلیم در برابر حاکمیت مجدد استبداد و روی کارآمدن عناصر مزدوری چون وثوقالدوله و قوامالسلطنه نداد.
با کمک کلنل حزب ملی در خراسان تشکیل شد و او به حکومت مستقل در خراسان پرداخت. وی در دوران خدمتش خدمات بسیار با ارزشی را در خراسان انجام داد.
دوران خدمت در خراسان
کلنل پسیان بعد از پایان دوره ۵ ساله تحصیلاتش در مدرسه نظام با درجه ستوان دومی وارد ژاندارمری شد. وی در سال ۱۲۹۱ به عنوان معلم و مترجم در مدرسه ژاندارمری به کار خود ادامه داد. سپس به عنوان فرمانده گروهان برای مأموریت به همدان رفت.
بعد از آن کلنل که هنوز سی سال تمام نداشت، به عنوان فرمانده ژاندارمری به خراسان رفت.
در سال ۱۲۹۷ و در دولت مشیرالدوله با درجه سرهنگی به فرماندهی ژاندارمری خراسان منصوب شد. با مشاهده اوضاع نابسامان کشور، اقدام به اصلاحات اقتصادی اجتماعی و سیاسی در منطقه مأموریت خود کرد.
مبارزه و قیام برای برقراری عدالت
سر و سامان دادن به وضعیت اقتصادی و سیاسی، اخذ مالیات از زمینداران بزرگ در خراسان، تشکیل یک کمیته عدالت برای رسیدگی به شکایتهای مردم، ایجاد چند مدرسه دولتی و بسیاری کارهای ارزنده دیگر از دستاوردهای دوران خدمت او بود.
در همین راستا، بسیاری از حکام و فرمانداران و پرسنل فاسد در خراسان از جمله قوام السطنه والی خراسان را برکنار و زندانی کرد. سپس وی را تحتالحفظ به تهران فرستاد.
این آغاز مبارزه با حکومت مرکزی و قیام علیه حاکمیت استبداد بود.
در این قیام کلنل پسیان امور استان را کاملاً در دست گرفت. وی خدمات بسیار ارزندهیی به خراسان نمود. همچنین قوای تحت فرمانش بارها با نیروهای تحتامر حکومت مرکزی جنگیدند.
به صدارت نشستن قوامالسلطنه
قوامالسلطنه، در هشتم خرداد ۱۳۰۰ به نخستوزیری رسید. بعد از اینکه قوام السلطنه به صدارت رسید، روابط کلنل پسیان با حکومت مرکزی به بنبست رسید. قوام با کینهیی که از کلنل پسیان به دل داشت، کمر به قتل او بست. بعد از اینکه رضاخان و قوام از توطئههای خود نتیجه مطلوب را نگرفتند تصمیم به سرکوب جنبش پسیان گرفتند. برای تحقق آن تعدادی از خانهای محلی را هم بر علیه کلنل تحریک کردند. در این زمان حاکم بجنورد که قبلا با کلنل همکاری میکرد خیانت کرد. حاکم بجنورد، توسط اکراد قوچان، شورشی بر علیه او براه انداخت.
فرجام کلنل پسیان
کلنل به همراه گروهی از ژاندارمها به سوی قوچان شتافت و در منطقه داوودلی جعفرآباد با آنها جنگید. در حین نبرد، کلنل محمدتقیخان، تعدادی از همراهانش را برای تهیه مهمات به جعفرآباد فرستاد. اما آنها او را ناجوانمردانه تنها گذاشته و دیگر باز نگشتند. کلنل دلاور یکتنه که در محاصره هم بود تا آخرین فشنگ جنگید و به شهادت رسید.
دشمن پس از شهادت او سرش را جدا کردند و به قوچان برد. بدین ترتیب قیام محمدتقیخان که از فروردین ۱۳۰۰ شروع شده بود در مهر همان سال پایان گرفت. جسد محمدتقیخان در مقبره نادری در مشهد به خاک سپرده شد.
الهام بخش زنان و مردان شورشی
به این ترتیب، کلنل محمدتقیخان پسیان، سرباز پاکباز آزادی و قهرمان نبرد تا آخرین گلوله، به عهد خود وفا کرد. وی با سر نهادن بر آستان آزادی الهام بخش مردان و زنان شورشی و پرسنل میهن پرست ارتش در زمان شاه و شیخ شد.
کلنل محمدتقیخان پسیاندر نامهای نوشته بود: «ایرانی نمیمیرد و محو نمیشود. برماست که آنها را از ننگ ذلت خلاص نماییم. آری ما باید جانبازی کنیم!».
کلیپ کلنل محمدتقی
🌹# بر اندازیم #تيك_تاك_سرنگوني #قیام_تنها_جوانه
️❣️ # ️ ️️️ مجاهدین_خلق ایران #ایران # کانونهای شورشی
🌳# MaryamRajavi #IranRegimeChange
🌻 پیوند با حساب توئیتری BaharIran@7