وضعیت رژیم ایران بعد از تحریم های بینالمللی در شورای امنیت چه خواهد بود
شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه پیشنویس قطعنامهای را که هدفش تمدید تعلیق تحریم های بینالمللی علیه ایران بود، رد کرد؛ نتیجهای که مسیر بازگشت تحریم های لغوشده پیش از ۲۰۱۶ را همواره نزدیکتر میسازد. در رأیگیری روزِ مذکور تنها چهار عضو به پیشنویس رأی مثبت دادند و ۹ رأیِ مورد نیاز برای تصویب حاصل نشد؛ بنابراین، مگر آنکه ظرف مهلت باقیمانده قطعنامهای جایگزین ارائه و تصویب شود، مکانیزم «اسنپبک» یا ماشه طبق سازوکار قطعنامه ۲۲۳۱ فعال شده و تحریم ها از پایان ماه سپتامبر بازخواهد گشت..
پیآمدهای گسترده و عملی بازگشت تحریم ها
این رویداد صرفاً تصویری دیپلماتیک نیست؛ پیامدهای آن عملی و گسترده است: بازگشت تحریم های مربوط به صنایع موشکی، تسلیحات نظامی، فناوری هستهای، بانکها و کشتیرانی میتواند هم چشمانداز اقتصادی رژیم را بهطرزی جدی تضعیف کند و هم ظرفیت آن را برای ادامه پروژههای استراتژیک کاهش دهد. در مقابل، طرفهای اروپایی و آمریکایی وعده دادهاند در صورت آمادهسازی شرایط میتوانند مسیر مذاکره را باز بگذارند و حتی تاخیر در اجرای ماشه را مشروط به «تضمینهای قوی» از سوی تهران کنند؛ تضمینهایی که عملاً سخت و تا حدی غیرقابلقبول به نظر میرسند..
در همین حال، اظهارات رئیسجمهور فرانسه مبنی بر احتمال بازگشت تحریم ها تا پایان سپتامبر و هشدارهای مشابه بازیگران دیگر، میدان دیپلماتیک را برای تهران تنگتر کرده است. اروپاییها چشمانتظار نتایجی از گفتوگوهای پیشِ رو، از جمله مذاکرات حاشیهای با مقامهای ایرانی در نیویورک، هستند؛ مذاکراتی که اگر به امتیازگیری منجر نشود، تنها زمان خریدن کوتاهی برای رژیم خواهد بود. .
اما آنچه بحران بینالمللی را پیچیدهتر میکند، عمق و گستردگی اختلافات درونی رژیم است. در کنار «باند غالب» که متشکل از نهادهای نظامی و تندرو- مجلس، سپاه و حلقههای نزدیک به ولیفقیه-است و هرگونه تسلیم و امتیازدهی را نفی میکند، «باند مغلوب» متشکل از چهرههای موسوم به اصلاحاتی بر ضرورت مذاکره و حفظ حداقلهای معیشتی و سیاسی نظام اصرار دارد. این شکافها در مواردی به صراحت توبیخ و تهدید نمایندگان دستگاه دیپلماسی به استیضاح و افشاگریهای عمومی انجامیده است. نتیجه این تقابل، تضعیف انسجام تصمیمگیری و کند شدن واکنش تهران در لحظات حساسی است که به سرعت میتواند به ضرر منافع ملی و استقرار نظام تمام شود.
رژیم تلاش میکند با تاکتیکهای متنوعی زمان بخرد
در چنین وضعیتی تهران تلاش میکند با تاکتیکهای متنوعی زمان بخرد: از رد یا اصلاح قطعنامههای پیشنهادی تا ارائه پیشنهادهای جزئی که بهظاهر نشاندهنده آمادگی برای مذاکره است؛ پیشنهادهایی که عمدتاً یا در سطح داخلی رضایتبخش نیست یا از منظر طرفهای مقابل ناکافی و ناپخته به نظر میآید. نمونه روشن این تلاشها پیشنهاداتی است که به نقل از منابع خارجی شامل درخواست تضمینهای غیرقابلاعطا از سوی آمریکا یا تمرکز صرف بر مسئلهی ذخایر ۶۰ درصدی شده است؛ پیشنهاداتی که اروپا آنها را قابلقبول ندانسته و تهران نیز در ارائه متن روشن و قابلاعتنایی دچار ناپایداری بوده است.
همزمان رژیم ایران کوشیده تا مرزهای دیپلماسی را نیز جابهجا کند: از تلاش برای تنظیم قطعنامهای در آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای ممنوعیت حمله به تأسیسات هستهای گرفته تا همکاریهای نمایشی با برخی قدرتهای همخط؛ طرحهایی که یکی پس از دیگری یا با فشارهای بینالمللی عقبنشینی شدهاند و یا به نشستهای آینده موکول گردیدهاند. مثالِ اخیرِ پسگرفتن قطعنامه در آژانس نشان میدهد تهران در میدان بینالمللی نیز پیوستگی، اعتماد و توان نفوذ لازم را ندارد.
اما پرسش کلیدی این است: این فرسایش دیپلماتیک و اقتصادی چه تأثیری بر معادله قدرت داخلی دارد؟ از منظر تحلیل مطرحشده، پاسخ کوتاه این است که فشار بینالمللی و تحریمهای احتمالی میتواند ضربهای اساسی به سازوکارهای اقتصادی و توان سرکوب رژیم وارد کند؛ فرسایش منابع مالی و کاهش امکان تداوم ساختارهای امنیتی بهمعنای آن است که هزینه سرکوب داخلی افزایش یافته و ظرفیت آن کاهش مییابد. در چنین شرایطی، اگر سازماندهی مردمی و هماهنگی میان جریانهای اعتراضی و مقاومت سازمانیافته افزایش یابد، امکان تغییر معادله قدرت و حتی بروز قیامی فراگیر وجود دارد.
ترکیب فشار خارجی و تضعیف درونی پنجره فرصت مناسبی برای همبستگی بین مردم و مقاومت
نظریه مطرحشده بر این مبناست که ترکیب فشار خارجی و تضعیف درونی میتواند پنجره فرصت مناسبی برای همبستگی بین مردم و مقاومت فراهم آورد-مشروط بر اینکه این نیروها از محاسبه، زمانبندی و سازماندهی دقیقی برخوردار باشند.
همانگونه که تحلیلگران اشاره کردهاند، این تصویر «ایدهآل» تنها در صورت عدم مداخله نظامی خارجی، انسجام و رهبریِ مؤثر در میان اپوزیسیون و مقاومت، و توان متقاعدسازی بخشهایی از جامعه برای پیوستن به حرکت اعتراضی قابلتحقق است.
در پایان، آنچه قطعی به نظر میرسد این است که بازگشت یا تأخیر تحریمها اکنون فراتر از موضوعی فنی در شورای امنیت است: این یک آزمون سرنوشتساز برای رژیم است؛ آزمونی که نشان خواهد داد آیا قدرت سیاسی و اقتصادیِ رژیم تحمل تشدید فشارها را دارد یا اینکه نتیجه ترکیب اختلافات درونی و فشارهای بینالمللی، بازتعریف معادله قدرت در داخل کشور خواهد بود. در واحد زمانی کوتاه پیشِ رو یعنی تا پایان ماه سپتامبر هر تصمیم دیپلماتیک و هر شکاف داخلی میتواند سرنوشت ماهها و سالهای آینده را رقم بزند
🟢 # مرگ_بر_خامنهای
🍏# مجاهدین_خلق ایران # کانونهای شورشی
🌳 # مریم رجوی #ایران
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7