ار.اف.ای- اوت2016
آیت‌الله حسینعلی
منتظری در گفتگو با اعضای هیئت سه نفرۀ اعدام های سال ۱۳۶۷، آنان را
«جزو جنایتکاران تاریخ» خواند
پایگاه اطلاعاتی آیت الله حسینعلی منتظری که تا فروردین ۱۳۶۸
قائم مقامی رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت‌الله خمینی را بر عهده داشت، نوار گفتگوی
وی را با هیئت سه نفره که مخالفان حکومت بر آن نام "کمیسیون مرگ" نهاده بودند،
منتشر کرد. در این دیدار که آیت‌الله منتظری پیش از این در کتاب خاطرات خود به آن اشاره
کرده بود، وی کشتار‌های سال ۶۷ را «جنایت» توصیف می کند و اعضای هیئت برگزیده از سوی
آیت‌الله خمینی را «جنایتکاران تاریخ» می‌خواند
آیت‌الله حسینعلی منتظری در
خاطرات خود به جلسه دیدار با اعضای هیئت مسئول رسیدگی به وضع زندانیان سیاسی پرداخته
و در این زمینه نوشته است که وی از آنها خواست بدلیل فرارسیدن ماه محرم از اعدام ها
دست بردارند. بنوشته وی حسینعلی نیّری که در آن هنگام حاکم شرع بود در پاسخ می گوید
«ما تا الان ٧۵٠ نفر را در تهران اعدام کرده‌ایم، ٢٠٠ نفر را هم به عنوان سر موضع از
بقیه جدا کرده‌ایم، کلک اینها را هم بکنیم بعد هر چه بفرمایید».
نوار منتشر شده به جلسه ملاقات آیت الله منتظری با حسینعلی نیّری،
مرتضی اشراقی که در آن زمان دادستان انقلاب و عضو هیئت سه نفره بود و مصطفی پور محمدی،
نمایندۀ وزارت اطلاعات در هیئت مزبور
و نیز ابراهیم رئیسی معاون وقت دادستان مربوط می‌شود. این دیدار در تاریخ ۲۴ مردادماه
۱۳۶۷ صورت گرفته است.
در این گفتگو آیت الله منتظری
پس از تأکید بر اینکه انگیزۀ او از بیان این مطالب تنها حفظ «آبروی اسلام و انقلاب و آیندۀ کشور وآیندۀ شخص آقای خمینی و قضاوت تاریخ»
است، خطاب به حاضران میگوید «به نظر من بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده، از
اول انقلاب تا حالا، این کاری است که بدست شما می شود... به نظر من بزرگترین جنایت
که در جمهوری اسلامی شده و تاریخ ما را [به دلیل آن] محکوم می کند بدست شما انجام شده
و [نام] شما را در آینده جزو جنایتکاران تو تاریخ می نویسند».
آیت‌الله منتظری به مخاطبان
خود میگوید که برای انجام اینگونه جنایات از «سادگی شما استفاده کرده‌اند» و می‌افزاید
«من می‌دانم که تصمیمات را دیگران گرفته‌اند، اما بدست شما اجرا می شود». وی ابراز
تأسف می کند که در رأس دستگاه قضائی کشور کسی قرار داشته است که «بجای اینکه برود پیش
امام و بگوید آقا [کشتار] به این وسعت مصلحت نیست، ضرر دارد، می‌پرسد تو [مرکز] استان
اعدام کنیم یا در شهرستان» و می افزاید «این هم بدبختی ماست که در رأس دستگاه قضائی
ما همچون شخصی قرار دارد». منظور وی، چنانکه خود نیز بدان اشاره دارد، آیت‌الله موسوی
اردبیلی است.
قائم مقام وقت رهبری کشور میگوید
«شخص احمد آقا، پسر آقای خمینی، از سه چهار پیش هی می گوید از روزنامه خوانش و از مجله‌خوانش
و از اعلامیه‌خوانش همه باید اعدام بشوند».
آیت‌الله منتظری در سخنان خود
میگوید «اینهمه گفتیم شاه و رضا خان اعدام کردند. چقدر شاه اعدام کرد؟ اعدام‌های خودمان
را با اعدام‌های آنها حساب بکنیم» و دقایقی پس از آن می افزاید «آنقدر که ما داریم
می کشیم، شاه ده یکش را هم نکشت».وی در برابر مخاطبان خود موارد چندی را به عنوان نمونه‌های
بی‌اعدالتی واجحاف برمی‌شمارد و سپس به اعضای هیئت سه نفره می گوید «الآن ماه محرم
است، از امام حسین شرم کنید، هیچ جای دنیا چنین چیزی هست؟» از نظر آیت‌الله منتظری
«سر موضع ایستادن» بسیاری از زندانیان را بدلیل «برخورد تند» و «رفتارهای سخت» افرادی
چون "لاجوردی" و دیگر زندانبانان می‌داند.
آیت الله حسینعلی منتظری در
بخشی از سخنان خود به اندرز و نصیحت روی می‌آورد و می گوید «منطق غلط را باید با منطق
صحیح جواب داد، با کشتن درست نمی شود» و اینکه «پیامبر با عفو و گذشت رفتار می کرد»
ونیز اینکه «قضاوت و حکم باید در جوّ سالم و خالی از احساسات باشد»، در حالیکه از نظر
او در آن دوران «با اینهمه شعار دادن‌ها جوّ اجتماعی ناسالم» و برای صدور حکم نامناسب
بوده است.
وی تأکید می کند که «بیش از
همه نگران چهرۀ ولایت فقیه است» و می گوید
«من نمی خواهم پنجاه سال دیگر کسی بگوید خمینی یک چهرۀ خونریز و سفّاک و فتّاک بود» و می افزاید
«مردم از ولایت فقیه دارد چِندششان می شود».
یکی از حاضران در جلسه اصرار
می کند که اگر «گروه» آنان نبود، وضع «خیلی بدتر از این بود» و می گوید «همه تلاش ما
این بوده که جلو زیاده روی را بگیریم». وی در پاسخ آیت الله منتظری که خواستار توقف
اعدام‌ها حداقل در ماه محرم است می گوید «حدود ٢٠٠ نفر را به سلول انفرادی آورده‌ایم
و اینها را نمی‌توان به بند عمومی بازگرداند».
اعدام وسیع یا چنانکه آیت الله
منتظری می گوید «قتل عام» مورد گفتگو در این جلسه به کشتار زندانیان سیاسی در مرداد
و شهریور ۱۳۶۷ مربوط می شود. اتهام اصلی این زندانیان همکاری با گروه‌های مخالف جمهوری
اسلامی و بویژه سازمان مجاهدین خلق و نیروهای چپ و کمونیست بود. شمار اعدام شدگان بین
۲,۵۰۰ تا ۵,۰۰۰ تن برآورد شده است.
