پس از شش سال جنگ داوهای قویا سیاسی باز سازی سوریه
منبع :فیگارو.ژرژ مالبرونو
-پس از شش سال جنگ، سوریه بکلی ویران است. اما سرمایه گذاران حاضر به
تأمین مالی بشار اسد نیستند.
«300 میلیارد دلار رقم عظیمی است که برای باز سازی سوریه پس از شش سال جنگ
و بیش از 350000 کشته عنوان میشود. چه کسی حاضر است چنین پولی بپردازد؟ تأمین مالی
یک سوریه متحد شده ولو به بهای تحکیم قدرت بشار اسد؟ یا منتظر یک انتقال قدرت در
دمشق باقی ماندن؟
در شرایطی که همه ناظران معتقدند که پس از شکست شورشیان در حلب در اواخر
دسامبر گذشته، میزان خشونتها طی ماههای آینده قدری کاهش خواهد یافت، داوهای باز
سازی از موضوعات مورد اختلاف بازیگران مختلف منازعه ای است که به یک جنگ منطقه ای
و بین المللی با حضور قدرتهای مختلف مبدل شده است. روز چهارشنبه، درست شش سال پس
از آغاز نخستین تظاهرات مسالمت آمیز علیه رژیم حاکم، دو حمله تروریستی به مرگ بیش
از سی تن در دمشق انجامید.
یک مهاجم انتحاری خود را در یک ساعت پر رفت و آمد در ساختمان کاخ دادگستری
منفجر کرد که سی و یک کشته در قلب پایتخت بر جای گذارد. کمتر از دو ساعت بعد، یک
مهاجم دیگر انتحاری کمربند خود را در رستورانی در غرب دمشق منفجر کرد. در این حمله
سی تن مجروح شدند. حملات مزبور کمتر از یک هفته پس از یک حمله بسیار مرگبار (با 74
کشته) علیه زائران شیعه عراقی در نزدیکی یک مقبره مورد احترام شیعیان در دمشق روی
میدهد.
یک ائتلاف بین المللی مرکب از بیش از 80 سازمان غیر دولتی با نزدیک شدن
ششمین سالگرد قیام اعلام کرد : «پول مالیات دهندگان اروپایی نمیتواند پروژه های
بازسازی رژیم سوریه را تا زمانی که یک انتقال قدرت فراگیر و پایدار عملی نشده،
تآمین مالی کند». این مطلب دو هفته مانده به برگزاری یک کنفرانس بین المللی در
روزهای 4 و 5 آوریل در بروکسل تحت سرپرستی اتحادیه اروپا درباره تأمین مالی
احتمالی بازسازی سوریه از سوی اروپا اعلام شده است.
در پاریس که برخی محافل به فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا،
ظنین هستند که قصد دارد در این راستا حرکت کند، گفته میشود که «مطلقا بحث پول دادن
به بشار اسد مطرح نیست». خانم موگرینی روز 29 اکتبر در حالیکه در تهران بسر میبرد،
در واکنش به درخواست سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه ، مبنی بر ایجاد «یک طرح
مارشال برای بازسازی سوریه» گفته بود که اروپائیان قصد دارند «با قدرتهای منطقه
ای» در ارتباط با بازسازی سوریه دست به اقدام بزنند. بنا به استدلال هواداران این
ابتکار، استراتژی مزبور یک «اهرم اقتصادی» برای فشار بر دولت سوریه که حتی برغم
اتحاد با ایرانیها و روسها فاقد امکانات تأمین مالی این باز سازی است، بدست خواهد
داد. یک دیپلمات فرانسوی اظهار عقیده میکند که «این یک تله است که برای ما گسترده
شده» زیرا «پول مورد نظر نه تنها صرفا به بشار اسد برای تحکیم قدرت خود کمک خواهد
کرد بلکه به رژیم دمشق امکان خواهد داد از این اهرم برای شانتاژ دائم در مورد
تروریسم و هجوم پناهندگان استفاده کند».
به گفته توما پیره Thomas
Pierret، محقق، حاکم سوریه عملا خواهد
گفت «اگر به من برای تآمین بازسازی یک سوریه متحد شده پول ندهید، من هم به اعزام
پناهجویان به ترکیه ادامه خواهم داد و آنها هم بر صفوف پناهجویانی که به اروپا
خواهند آمد افزوده خواهند شد...در واقع رژیم اسد میتواند این تهدید را مطرح سازد
که کشورش میتواند به «اریتره» خاورمیانه مبدل شود».
حتی برخی ناظران معتقدند که چنانچه به دمشق کمک مالی شود «وسیله ای خواهد
شد جهت تأمین مالی اشغال این کشور از سوی ایرانیها»، که اشاره ای است به پشتیبانی
حیاتی تهران و متحدانش، شبه نظامیان شیعه لبنانی و حزب الله از رژیم اسد...اما تا
زمانی که اسد در قدرت است، کشورهای خلیج که معمولا سرمایه گذاران اصلی در کشورهایی
که قرار است بازسازی شوند، هستند، دست به جیب نخواهند برد. دمشق به نوبه خود روی ایران، روسیه و دیگر
کشورهای «نو پا» (برزیل، هند و چین) یا حتی برخی میلیاردرهای به تبعید رفته سوری
جهت تأمین پروژه های عمرانی در کشور حساب میکند. اسد در یک مصاحبه اخیر گوشه چشمی
نیز به سرمایه گذاران چینی نشان داد. در اوایل فوریه، پکن دو قرارداد اقتصادی با
دمشق امضا کرده که مبلغ آن به 16 میلیون دلار بالغ میشود. در لبنان همسایه نیز
برخی صاحبان صنایع به بازار سوریه چشم دوخته اند. اما در بروکسل خاطرنشان میشود که
تا یک «راه حل سیاسی» برای سوریه یافت نشود، اتحادیه اروپا پولی به این کشور
نخواهد داد. اما بعضی مدیران به سود حاصله از برخی پروژه های عمرانی در شرایط
کنونی نیز می اندیشند...»
در حاشیه همین مطلب گزارشی تحت عنوان «روسیه مدرن
ترین سلاحهای خود را در جریان جنگ سوریه تست کرده» شامل شکاری-بمب افکن ها، سیستم
موشکهای زمین به هوا نظیر اس-400 یا موشکهای کروز نوع KH-110 (با
برد 4500 کیلومتر)، یا سیستم جدید شناسایی و جنگ الکترونیک مستقر در هواپیماهای
ایلیوشین 20M درج شده است. در پایان این گزارش به نقل از یک کارشناس مسائل
استراتژیک آمده است که کرملین چهار هدف اولویت دار در خاورمیانه دنبال میکند :
«مهار تهدید جهادیستی در جنوب و ممانعت از پیشروی آن به سمت شمال (قفقاز)، ارتقاء
منافع خود در زمینه نفت و گاز و انرژی، منزوی کردن رجب طیب اردوغان که مسکو به او
اعتمادی از بابت انحرافات اسلام گرایانه وی ندارد و نهایتا نشان دادن این موضوع به
تمام مستبدین منطقه که روسیه یک شریک قابل اتکا و دور نازدنی است که میتوانند روی
آن حساب کنند».