پنج ابر بحران حال حاضر اقتصاد ایران
وحید شقاقی یک اقتصاددان حکومت ایران پنج ابر بحران حکومت ایران را نام برده و به تشریح دلایل و علل ایجاد آنها پرداخته است. وحید شقاقی، اقتصاددان برجسته، اظهار می‌کند که دهه ۹۰ شاهد شرایط اقتصادی سختی برای ایران بود. این دوره را می‌توان به عنوان دهه‌ای از دست رفتن فرصت‌ها نامید. تشدید و انباشت ناترازی‌های کلان اقتصادی منجر به کاهش میانگین رشد اقتصادی به حدود یک درصد و افزایش نرخ تورم به ۲۷ درصد شد و رکود تورمی بی‌سابقه‌ای را به دنبال داشت.
میانگین رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به حدود منفی ۵ درصد رسید. برای نخستین بار از زمان انتشار حساب‌های ملی، از سال ۱۳۹۷ تاکنون، رشد هزینه‌های جبران استهلاک از رشد سرمایه‌گذاری پیشی گرفت.
شقاقی ادامه می‌دهد ابر بحران‌ها، به دلیل ناکارآمدی سه نظام اصلی بازتوزیع ثروت، یعنی نظام بانکی، یارانه‌ای و مالیاتی، و همچنین فساد و رانتی که بر فعالیت‌های اقتصادی سایه افکنده است.
در سال ۱۳۹۰، هزینه مصرف بخش خصوصی و سرمایه ثابت ناخالص به قیمت ثابت ۱۳۹۵ به ترتیب ۷۲۳ هزار میلیارد تومان و ۵۲۴ هزار میلیارد تومان بود.
اما در پایان این دهه، این ارقام به ۷۲۹ و ۲۵۷ هزار میلیارد تومان کاهش یافت که نشان‌دهنده عدم تغییر در هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی و افت ۵۰ درصدی در تشکیل سرمایه ثابت ناخالص است.
شقاقی هشدار می‌دهد که در سال‌های آینده، چالش‌های پیچیده‌ای حیات اقتصادی ایرانیان را تهدید می‌کند.
نخستین ابر بحران، تغییرات بزرگ در حوزه انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر است.
پیش‌بینی می‌شود که تا پایان این دهه، کشورهای توسعه‌یافته به شدت وابستگی خود به انرژی‌های فسیلی را کاهش دهند.
پس از انقلاب، فروش ۱.۵ تریلیون دلاری نفت و باقیمانده ۱۰ میلیارد دلاری
این تحول، اقتصاد ایران را که بیش از نیم قرن به نفت وابسته بوده، به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. از زمان انقلاب تاکنون، بیش از ۱.۵ تریلیون دلار درآمدهای ارزی نفتی نصیب کشور شده است.
اگر این درآمدها به درستی سرمایه‌گذاری می‌شدند، اکنون باید حداقل ۳ تریلیون دلار ذخایر ارزی در صندوق ثروت ایرانیان وجود می‌داشت.
وی همچنین به ابر بحران دوم اشاره می‌کند که گسترش سالمندی جمعیت کشور است.
در حال حاضر، جمعیت بالای ۶۵ سال کشور بیش از ۸ میلیون نفر است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۱۰ این رقم به بیش از ۱۰ میلیون نفر و تا سال ۱۴۳۰ به حدود ۲۰ میلیون نفر برسد.
این موج سالمندی هزینه‌های بخش سلامت را افزایش داده و در پایان این دهه، بیش از ۵۰ درصد منابع بودجه عمومی دولت به کسری صندوق‌های بازنشستگی اختصاص خواهد یافت.
بودجه‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب شامل ۲۰۰ و ۳۲۰ هزار میلیارد تومان کمک به صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشگری بوده که معادل ۱۳ و ۱۷ درصد منابع بودجه عمومی دولت است.
بدون اصلاحات اساسی در این صندوق‌ها، این نسبت در پایان دهه به بیش از ۵۰ درصد خواهد رسید که به عنوان یک ابر بحران بزرگ تلقی می‌شود.
این اقتصاددان به ابر بحران سوم یعنی گسترش پدیده‌های مخرب زیست‌محیطی به‌ویژه بحران آب و فرونشست زمین اشاره می‌کند.
وی تخمین می‌زند که تا پایان دهه ۱۴۱۰، تنش آبی در کشور تشدید شود و دهه ۱۴۲۰ با آغاز کمیابی آب مواجه گردد.
شواهد نشان می‌دهد که به دلیل تشدید فرونشست زمین، موج مهاجرت آغاز شده و در برخی استان‌ها نظیر اصفهان این پدیده به وضوح مشاهده می‌شود.
بر اساس سناریوهای موجود، اگر این روند ادامه یابد، اصفهان بین سال‌های ۱۴۰۹ تا ۱۴۱۸ با بحران زیست محیطی جدی و تخلیه آبخوان‌ها مواجه خواهد شد.
ابر بحران چهارم و پنجم
شقاقی از ابر بحران چهارم به عنوان تشدید فرسودگی زیرساخت‌های اقتصادی به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در دهه‌های اخیر یاد می‌کند.
وی می‌گوید که اقتصاد ایران در دهه ۹۰ با کاهش سرمایه‌گذاری و فرسایش زیرساخت‌ها مواجه شده است.
برای مقابله با ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و بانک‌ها، نیاز به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت، گاز، برق، آب و محیط‌زیست دارد.
این اقتصاد به بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز دارد. جذب این منابع مالی نیازمند بازسازی روابط بین‌المللی و منطقه‌ای و تقویت امنیت اقتصادی، ایجاد ثبات و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد است.
وی همچنین به ابر بحران پنجم یعنی افزایش فساد مالی و اقتصادی و کاهش شدید سرمایه اجتماعی اشاره می‌کند.
وی می‌گوید تخلیه تدریجی سرمایه‌های خلاق و فکری، کاهش ظرفیت مدیریت اقتصادی کشور و افزایش فساد و تبعیض، از مهم‌ترین عوامل تضعیف کشور در این دهه‌ها بوده است.
عدم پاسخگویی و اقناع‌سازی افکار عمومی، تشدید خروج سرمایه‌های انسانی، فکری و مادی، از دیگر تهدیدات کلان هستند.
شقاقی معتقد است که برای حل یا جلوگیری از تشدید این بحران‌ها، نیاز به اجماع در سطح حاکمیت و ملت وجود دارد که چنین چیزی محال است.
وی تأکید می‌کند که در ۵۰ سال گذشته، کشور از سه بال پیشرفت یعنی سرمایه‌های فیزیکی، انسانی و اجتماعی، تنها از سرمایه فیزیکی آن هم با بهره‌وری کم و اتلاف بالا استفاده کرده است
🌴براندازیم #تيك_تاك_سرنگوني #قیام_تنها_جوابه
🍏# مجاهدین_خلق ایران #ایران # کانونهای شورشی
🌳# MaryamRajavi # IranRegimeChange
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7
