مکانیزم ماشه به سازوکاری اشاره دارد که در بند ۳۷ توافق هستهای ایران (برجام) پیشبینی شده است و هدف آن حل اختلافات میان طرفهای توافق است. طبق این مکانیزم، اگر یکی از طرفها به این نتیجه برسد که طرف دیگر به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده است، میتواند این موضوع را به کمیسیون مشترک شکایت کند.
نحوه عملکرد مکانیزم ماشه:
- تشکیل کمیسیون مشترک حل اختلاف:در صورت بروز اختلاف یا نقض تعهدات، طرف شاکی میتواند شکایت خود را به کمیسیون مشترک برجام ارائه دهد. این کمیسیون برای حل اختلافات و مذاکره درباره موضوعات مطرحشده تشکیل میشود.
- فرصت زمانی برای حل اختلافات:کمیسیون مشترک ۳۵روز فرصت دارد تا موضوع اختلاف را حل و فصل کند. اگر طی این مدت مشکل حل نشود، طرف شاکی میتواند از این موضوع بهعنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام استفاده کند. این مدتزمان میتواند با توافق طرفین تمدید شود.
- نقش شورای امنیت:در صورتی که موضوع اختلاف حل نشود و طرف شاکی تصمیم به توقف اجرای تعهدات برجام بگیرد، شورای امنیت سازمان ملل باید در جریان قرار گیرد. پس از آن، شورای امنیت ۳۰روز فرصت دارد تا تصمیمی در خصوص ادامه تعلیق تحریمها یا بازگرداندن آنها اتخاذ کند.
- بازگشت خودکار تحریمها:اگر در این مدت شورای امنیت نتواند تصمیمی برای ادامه تعلیق تحریمها اتخاذ کند، تمام تحریمهای شورای امنیت که پیش از برجام وضع شده بودند، بهطور خودکار بازمیگردند. این مکانیزم به نام «مکانیزم ماشه» یا «بازگشت سریع تحریمها» شناخته میشود.
آیا بازگشت تحریمها قابل وتو کردن است؟
یک نکته مهم در مورد مکانیزم ماشه این است که بازگشت تحریمها قابل وتو کردن نیست. به این معنا که اگر شورای امنیت نتواند توافق کند که تحریمها را تعلیق کند، یکی از اعضای دائم شورا میتواند از حق وتو استفاده کرده و به این ترتیب بازگشت تحریمها را متوقف کند. بنابراین، در این سیستم رایگیری برای «بازگشت تحریمها» انجام نمیشود، بلکه رایگیری برای «ادامه تعلیق تحریمها» صورت میگیرد، و در صورت عدم توافق، یک کشور میتواند با استفاده از حق وتو، از بازگشت تحریمها جلوگیری کند.
تفاوت بین مکانیزم ماشه و اسنپ بک:
مکانیزم ماشه (Trigger Mechanism) و اسنپ بک (Snapback) دو واژهای هستند که اغلب بهطور متناوب در مباحث مربوط به توافق هستهای ایران بهکار میروند، اما تفاوتهایی دارند:
- مکانیزم ماشه بهطور کلی به فرآیند فعالسازی تحریمها اشاره دارد. این مکانیسم زمانی بهکار میرود که یکی از طرفین توافق هستهای ایران نقض جدی توافق را اعلام کند. در این صورت، طرف مقابل میتواند از مکانیزم ماشه برای درخواست بازگشت تحریمها استفاده کند.
- اسنپ بک دقیقاً به فرآیند بازگشت فوری تحریمها پس از فعال شدن مکانیزم ماشه اشاره دارد. به عبارت دیگر، پس از فعالسازی مکانیزم ماشه، تحریمها ظرف مدت ۳۰روز بهطور خودکار به حالت اولیه خود بازمیگردند.
بنابراین، مکانیزم ماشه بهعنوان فرآیند قانونی و رسمی برای فعالسازی بازگشت تحریمها شناخته میشود، در حالی که اسنپ بک به فرآیند سریع و خودکار بازگشت تحریمها پس از فعالسازی این مکانیزم اشاره دارد. بهطور کلی، این دو مفهوم مرتبط و بهطور همزمان در زمینه برجام مورد استفاده قرار میگیرند، اما تفاوتهایی در نحوه استفاده و توضیح آنها وجود دارد.
🌴براندازیم #تيك_تاك_سرنگوني #قیام_تنها_جوابه
🍏# مجاهدین_خلق ایران #ایران # کانونهای شورشی
🌳# MaryamRajavi # IranRegimeChange
🌻 پیوند این بلاک با توئیتر BaharIran@ 7