رمزگشایی از نخستین نشست برجام در پسابرجام؛ دو خواستهی اصلی نظام
دو خواستهی اصلی نظام در مذاکره با اروپاییهای امکان تداوم فروش نفت و دریافت پول نفت فروخته شده است؛ آنچه به وضوح نشان میدهد که خامنهای برای حفظ مؤلفههای قدرتش -آنچنان که در سخنرانی ۲ خرداد گفته بود- بهشدت نیازمند پول است. اینها همه در شرایطی صورت میگیرد که وزیر خزانهداری آمریکا در بیش از یک نوبت اعلام کرده است، هدف از تحریمها، قطع جریان پول به طرف نظام ایران و سپاه میباشد.
ژست رضایت
جمعه ۴ خرداد ۹۷ یک نشست سهساعته با حضور نمایندگان کشورهای امضاء کننده برجام بهجز آمریکا و البته به همراه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین برگزار شد.
عراقچی که از موضع معاون وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد در جلسه حاضر شده بود در حضور خبرنگاران از این جلسه ابراز رضایت کرد؛ رضایتی که به باور بسیاری از ناظران تنهای ژستی برای نشان دادن «تنها نبودن» نظام در عرصهی بینالمللی بوده است.
مهم اما این است که بدانیم به طور واقعی نظام ایران در پسابرجام به دنبال کدام خواستهها نمایندگان خود را به اروپا فرستاده است؟
دو روز پیش از این جلسه، خامنهای در یک سخنرانی طولانی، سلسلهای از شروط برای اروپا در نظر گرفت که تنها با رعایت آنها توسط اروپا و البته دادن تضمین برای رعایت آنها، نظام ایران در برجام باقی خواهد ماند. در آن جلسه خامنهای همچنین به تصمیمسازان و تصمیمگیران نظامش یادآوری کرد که ما با اتکا به امکانات درونی کشور میتوانیم از پس مسائل بربیاییم و حتی میتوانیم به مرحلهای برسیم که اگر خواستیم نفت نفروشیم.
جدا از آرزوهای خامنهای که هم خود او و هم سپاه و هم همهی اجزای تشکیلدهندهی خلافت اسلامی! قریب به ۴۰ سال در خلاف جهت آن حرکت کردهاند، اما واقعیت درخواستهای نظام در وین چیزی جز تداوم فروش آزاد و تضمین شدهی نفت و دسترسی به شبکهی مالی جهانی نبود؛ همان دو علتی که خامنهای را در دور قبل مذاکرات منتهی به برجام با «زانوان خونین» بر سر میز مذاکره آورد تا به قول خودش با نشان دادن «نرمش قهرمانانه» «محاصرهی ظالمانه» برداشته شود.
شریان نفت و پول!
در همان حالی که عراقچی در حضور خبرنگاران در حال ابراز رضایت از جلسه برگزار شده در وین بود، «یک مقام ایرانی حاضر در وین به خبرگزاری رویترز» چیز دیگری میگوید. او «با ابراز تأسف از این که هنوز ایران طرح جایگزین اروپاییها را ندیده است گفته که اروپاییها باید تضمین کنند که تغییری در صادرات نفت ایران رخ نمیدهد و این کشور به سیستم بینالمللی بانکی سوئیفت دسترسی خواهد داشت.» [بیبیسی ۴ خرداد ۹۷]
این مقام ایرانی کیست؟ کسی که از خواست اصلی نظام در وین در برابر رویترز رونمایی میکند، کسی نیست بهجز مجید تختروانچی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور. حرفهای واقعی در مورد جلسه وین را باید از او شنید هنگامی که در موضع پاسخگویی به خبرگزاری ایسنا قرار میگیرد.
تختروانچی ضمن پذیرش ضمنی آنکه ممکن است اروپاییها بهدنبال مذاکرات فرسایشی باشند، تهدید میکند که برای زمان طولانی به این مذاکرات ادامه نخواهند داد.
او خواستههای اصلی نظام را آنچنان که پیشتر به رویترز گفته بود در اینجا بیشتر توضیح میدهد. از جمله درباره فروش نفت میگوید که «قبل از برجام با محدودیتها و تحریمهایی مواجه بودیم که پس از برجام این تحریمها رفع شد. اگر تحریمهای آمریکا برگردد و ما نتوانیم صدور نفتمان را مانند الان ادامه دهیم»، اروپاییها «باید به ما بگویند که تضمینهای عینی چیست.»
در زمینه تبادلات بانکی نیز تصریح میکند که «ما در معاملاتمان طبعا نیاز داریم که با بانکهای دنیا ارتباط داشته باشیم اکنون به علت اقدامات آمریکاییها برخی محدودیتها وجود دارد و بانکهای بزرگ به میدان نمیآیند و میترسند که با تحریم آمریکا مواجه شوند.» «با این حال اکنون نوعی ارتباط بانکی با بانکهای دنیا برقرار است، اگر تحریمها برگردد و روابط کنونی میان بانکهای ایران و بانک های دنیا دچار اختلال شود چه کسی باید آن را جبران کند و چطور جبران میشود؟»
درباره «نوعی ارتباط بانکی با بانکهای دنیا» پیشتر در اوایل مرداد ۹۶، محمدتقی وزیری، مشاورارشد بانک جهانی و استاد دانشگاه ایالتیکالیفرنیا؛ و از جمله همکاران اقتصادی نظام، گفته بود: «ما در حال حاضر با چند بانک خارجی که چندان اهمیت بینالمللی ندارند برای نقل و انتقال وجوه در ارتباطیم یکی از آنها بانک رایفیزن زندرالبانک اتریش است، که یک مؤسسه مالی خدمات مالی، بانکداری اتریشی است.» او افزوده بود که «ما با کمک این مؤسسه مالی اقدام به انتقال پول به خارج از کشور میکنیم که البته هزینه آن هم برای ما کم نیست.» [محاصره بانکی جمهوری اسلامی! و تحریم های جدید آمریکا]
البته اینرا نیز باید افزود که «نوعی ارتباط بانکی با بانکهای دنیا» حتی پیش از خروج آمریکا از برجام در حال آسیب دیدن بود آنچنان که در نیمه نخست فروردین ۹۷ اعلام شد، بانک اتریشی اوبربانک اعلام کرده که به خاطر تشدید تحریمهای ایالات متحده از ادامه همکاری با ایران چشم پوشیده است. [اقتصادنیوز ۱۲ فروردین ۹۷]
تضمینی برای تضمین نیست
با طرح دو محور امکان تداوم فروش نفت و امکان دریافت پول نفت فروخته شده؛ تختروانچی خواست اصلی نظام از مذاکرات وین را در اختیار ایسنا قرار میدهد. هرچند او میافزاید: «تضمینی نمیبینیم که بخواهم بگویم این مذاکرات در چند هفته آینده به تضمین روشنی میرسد».
با این همه او برای امیدواری دادن به بدنهی نظام در داخل کشور «قانون مسدود کننده» اروپا را یادآوری میکند و میافزاید، اروپاییها «در تلاشند» که این قانون را «احیا کنند قانونی که مصوبه بیست و چند سال قبل اتحادیه اروپاست که این نشان میدهد که مصمم هستند از شرکتهایشان حمایت کنند.»
عباراتی که نشان میدهد برخلاف تبلیغات صورت گرفته در رسانههای فارسی زبان پشتیبان نظام، هنوز این قانون فعال نشده است. هرچند تختروانچی خودش اذعان دارد که در هر صورت «واقعیت این است که طبعا دولتها نمیتوانند بخش خصوصیشان را وادار به تعامل تجاری با کشورها کنند». [ایسنا ۴ خرداد ۹۷]
اظهارات تختروانچی ناامیدی نظام را از مذاکره با اروپاییها نشان میدهد. برای خود دیپلماتها و مقامات اصلی پشت صحنه نیز آشکار است که از سرمایهگذاریهای اروپایی در ایران چندان خبری نخواهد بود اما بر خلاف شعارهای خامنهای در سخنرانی ۲ خرداد به خصوص آنجایی که از مؤلفههای قدرت نظام یعنی موشکی، سپاه، دخالت در کشورهای منطقه و اصل ولایت فقیه یاد میکرد؛ [خامنهای در پاسخ به پومپئو چه گفت؟] آنها در مذاکره با اروپاییهای تنها دو چیز میخواهند: نخست آنکه بتوانند به فروش نفت ادامه دهند. دوم آنکه بتوانند پول نفت فروخته شده را دریافت کنند.
این امیدواری با این استناد میتواند بلافاصله به یک ناامیدی بزرگ تبدیل بشود که بیاد بیاوریم استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا در بیش از یک نوبت تصریح کرده است که هدف آنها قطع جریان مالی به طرف سپاه و نظام ایران است. [کاهش قیمت نفت برای عبور از تحریمها؟! و دشمنی که در کمین است]
بیدلیل نبود که خامنهای در همان سخنرانی ۲ خرداد تصریح کرد که «دشمن ما اتاق جنگ را برده است در وزارت خزانهداری؛ [اتاق] جنگ علیه ما به جای وزارت دفاع، وزارت خزانهداری آنها است». خامنهای میداند که تنها راه مقابلهاش با این اتاق جنگ حفظ فروش نفت و امکان گردش مالیست زیرا بدون پول، امکانی برای حفظ مؤلفههای قدرتش نخواهد داشت.
مطالب مارا در وبلاک خط سرخ مقاومت ودر توئیتربنام @bahareazady دنبال کنید
ما بر اندازیم# تهران # قیام دیماه# اعتصاب # تظاهرات# قیام سراسری# اتحاد